વીએસ હોસ્પિટલમાં અનઅધિકૃત રીતે ધમધમતાં કલીનિકલ ટ્રાયલનો પર્દાફાશ થયો છે. જા દવાના ઉત્પાદનમાં મોખરે ગુજરાત હવે કલીનિક્લ ટ્રાયલમાં અગ્રેસર હોય તેવુ ચિત્ર સ્પષ્ટ થઇ રહ્યુ છે. નિષ્ણાતોનું કહેવુ છેકે, યુરોપના દેશોમાં કલીનિકલ ટ્રાયલ માટે દર્દીઓ મંજૂરી આપતાં નથી. આ જોતા આફ્રિકા-ભારત જેવા દેશોમાં કલીનિકિલ ટ્રાયલનો ધંધો ફુલ્યોફાલ્યો છે. કલીનિકલ ટ્રાયલ પર નજર રખાતી નથી. એટલુ જ નહીં, નિયમો નેવે મૂકી અનઅધિકૃત કલિનિક્લ ટ્રાયલો કરીને ઘૂમ કમાણી કરવામાં આવી રહી છે જેથી ફાર્મા કંપનીઓને ફાવતુ ફાવ્યુ છે. ગરીબ દર્દીઓની સારવારના નામે ‘કલીનિકલ ટ્રાયલ’ ના નામે ગોરખધંધા ચાલી રહ્યાં છે.
વિવિધ રિસર્ચ કંપનીઓ દવા કેટલી અસરકારક છે તે જાણવા માટે કલીનિકલ ટ્રાયલ કરાવે છે. કલીનિકલ ટ્રાયલ માટે ગરીબ દર્દીઓ અને બેરોજગાર યુવાનો ફાર્મા કંપનીઓના નિશાના પર હોય છે. આ જોતા ફાર્મા કંપનીઓ સૌથી પહેલાં સરકારી-મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન સંચાલિત હોસ્પિટલમાં ફરજ બજાવતાં ડોકટરો સાથે સાંઠગાઠ કરે છે. આ ડોક્ટરો દર્દીઓની જાણ બહાર જ અનઅધિકૃત કલીનિકલ ટ્રાયલ કરે છે. માત્ર હોસ્પિટલો જ નહીં, ફાર્મા કંપનીઓ વચેચિયા-એજન્ટોના માÎયમથી બેરોજગારો યુવાઓને નાણાંની લાલચ આપી કલીનિકલ ટ્રાયલમાં સામેલ કરે છે.
ડાયાબિટીસ, કેન્સર, હૃદયરોગ સહિત વિવિધ બિમારીઓની દવા માટે થતાં કલીનિકલ ટ્રાયલ માટે રૂ.૫ હજારથી માંડીને રૂ.૨૫ હજાર ચૂકવવામાં આવે છે પણ ચિંતાની વાત એછેકે, બેરોજગાર યુવાઓથી માંડીને મહિલાઓને કલીનિકલ ટ્રાયલમાં વપરાતી દવાથી શરીરમાં વિકૃતિ આવી શકે છે. ખોડખાંપણ થઇ શકે છે. લાઇલાજ બિમારીને નોતરું મળી શકે છે તે વાતથી અજાણ રાખવામાં આવે છે. બેરોજગારી અને ગરીબીને લીધે યુવાઓ અને મહિલાઓ બિન્દાસપણે કલીનિકલ ટ્રાયલમાં હિસ્સો લે છે. કલીનિકલ ટ્રાયલના નામે નાણાંની લાલચમાં મજબૂરવશ લોકોના જીવની સોદા થઇ રહ્યાં છે.
ભારતમાં કલીનિક્લ ટ્રાયલને લઇને નિયમો- માર્ગદર્શિકા, ચોક્કસ નિતી ઘડાઇ નથી જેનો ફાર્મા કંપની-રિસર્ચ કંપનીઓ ભરપૂર લાભ લઇ રહી છે. વિદેશમાં ફાર્મા કંપનીઓ માટે કલીનિકલ ટ્રાયલ કરવું અઘરુ છે કેમકે, શિક્ષિત હોવાના નાતે લોકો કલીનિકલ ટ્રાયલમાં ભાગ લેતાં જ નથી. જા કલીનિકલ ટ્રાયલમાં ભાગ લે તો મોં માગ્યાં દામ ચૂકવવા પડે છે. આ જોતા ફાર્મા કંપની-વિદેશની રિચર્સ કંપનીઓએ ભારત પર નજર માંડી છે. આ કારણોસર જ ગુજરાતમાં પણ અનઅધિકૃત કલીનિકલ ટ્રાયલનો ધંધો ફુલ્યાફાલ્યો છે. આમ, ગુજરાતમાં કલીનિકલ ટ્રાયલનો કરોડોનો કારોબાર છે.
આજની કારમી મોંઘવારીમાં જીવન નિર્વાહ કરવું અધરૂ બન્યુ છે ત્યારે ચિંતાજનક બાબત એછેકે, પૈસા ખાતર લોકો શરીરની ચિંતા કર્યા વિના કલીનિકલ ટ્રાયલમાં ભાગ લે છે. ખાસ કરીને શાકભાજી વેચતી,ભંગાર વિણતી મહિલા, ભરતકામ કરતી મહિલા,કારખાનામાં મજૂરી કરતી મહિલાઓ પરિવારની જાણ બહાર ફાર્મા કંપનીઓમાં જઇને કલીનિકલ ટ્રાયલ થકી પૈસા મેળવે છે. ઘરનું પુરુ કરવા લાચાર-મજબૂરવશ લોકો કલીનિકલ ટ્રાયલ થકી નાણાં મેળવતાં થયા છે.
