કેન્દ્ર સરકારની ઇથેનોલ મિશ્રણ યોજનાને પડકારતી સુપ્રીમ કોર્ટમાં જાહેર હિતની અરજી (પીઆઇએલ) દાખલ કરવામાં આવી છે. આ યોજના હેઠળ, હવે ૨૦ ટકા ઇથેનોલ મિશ્રિત પેટ્રોલ (ઈ૨૦) નું વેચાણ ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું છે. અરજીમાં જણાવાયું છે કે ગ્રાહકોને ઇથેનોલ-મુક્ત પેટ્રોલ (ઈ ૦) નો વિકલ્પ આપ્યા વિના માત્ર ઈ ૨૦ પૂરું પાડવું એ કરોડો વાહન માલિકોના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન છે જેમના વાહનો આવા પેટ્રોલ માટે યોગ્ય નથી.
આ અરજી એડવોકેટ અક્ષય મલ્હોત્રા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી છે. તેમનું કહેવું છે કે કોઈપણ જાગૃતિ અભિયાન ચલાવ્યા વિના આવી નીતિ લાગુ કરવી એ ગ્રાહક સુરક્ષા અધિનિયમ, ૨૦૧૯ હેઠળ ગ્રાહકોના “જાણીતા પસંદગી” ના અધિકારનું ઉલ્લંઘન છે. અરજીમાં જણાવાયું છે કે દેશના કરોડો વાહન માલિકો જાણતા નથી કે તેઓ જે પેટ્રોલનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે તે સંપૂર્ણપણે પેટ્રોલ નથી પરંતુ તેમાં ઇથેનોલ ભેળવવામાં આવ્યું છે. આવી મહત્વપૂર્ણ માહિતી છુપાવવાથી ગ્રાહકની જાણકાર પસંદગી ખતમ થઈ જાય છે.
અરજીમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ઈ૨૦ પેટ્રોલનો ઉપયોગ વાહનની ઇંધણ કાર્યક્ષમતા (માઇલેજ) ઘટાડે છે અને વાહનના ઘણા ભાગોમાં કાટ લાગવાનું જાખમ વધારે છે. આ ગ્રાહકો માટે વધારાના ખર્ચ અને સલામતી સંબંધિત જોખમો પણ બનાવે છે. એડવોકેટ મલ્હોત્રા દલીલ કરે છે કે જ્યાં સુધી વાહન ઉત્પાદકોને ઈ૨૦ સુસંગત વાહનો બનાવવા અને માર્કેટિંગ કરવા માટે પૂરતો સમય આપવામાં ન આવે, ત્યાં સુધી આ નીતિ લાગુ કરવી એ અન્યાયી અને મનસ્વી પગલું છે.
અરજી અનુસાર, એપ્રિલ ૨૦૨૩ પહેલા ઉત્પાદિત વાહનો ઇથેનોલ-મિશ્રિત પેટ્રોલ માટે યોગ્ય નથી. બે વર્ષ જૂના વાહનો, ભલે તે બીએસ-૬ ધોરણોનું પાલન કરતા હોય, પણ ૨૦ ટકા ઇથેનોલ મિશ્રણ માટે યોગ્ય નથી. તે મહત્તમ ૧૦ ટકા ઇથેનોલ મિશ્ર પેટ્રોલ (ઈ૧૦) સુધી ચલાવવા માટે યોગ્ય છે.
આ અરજીમાં સુપ્રીમ કોર્ટને અપીલ કરવામાં આવી છે કે પેટ્રોલિયમ કંપનીઓને બજારમાં ઇથેનોલ મુક્ત પેટ્રોલ (ઈ૦) પૂરું પાડવાનું ચાલુ રાખવાનો આદેશ આપવામાં આવે. આ ઉપરાંત, પેટ્રોલ પંપ પર સ્પષ્ટપણે લખવું ફરજિયાત બનાવવું જાઈએ કે ત્યાં ઉપલબ્ધ પેટ્રોલ ઈ૨૦ છે. અરજીમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે જ્યારે પેટ્રોલમાં ૨૦ ટકા ઇથેનોલ ભેળવવામાં આવી રહ્યું છે, ત્યારે તેનો લાભ ગ્રાહકોને કિંમતમાં ઘટાડાના સ્વરૂપમાં આપવામાં આવ્યો નથી. અરજીમાં એ પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે યુએસ અને યુરોપિયન યુનિયન જેવા દેશોમાં ઇથેનોલ-મુક્ત પેટ્રોલ હજુ પણ ઉપલબ્ધ છે અને ત્યાંના પેટ્રોલ પંપ પર સ્પષ્ટ લેબલિંગ છે. જેથી ગ્રાહકો તેમની પસંદગી મુજબ પેટ્રોલ પસંદ કરી શકે.
