ભોપાલ ગેસ દુર્ઘટનાના ઝેરી કચરાના વિવાદ વચ્ચે સોમવારે જબલપુર હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી. આ દરમિયાન સરકારે હાઈકોર્ટની ડિવિઝન બેંચને કહ્યું કે ખોટી માહિતીના કારણે પીથમપુરમાં સ્થિતિ બગડી. સરકારે કોર્ટ પાસે છ સપ્તાહનો સમય માંગ્યો હતો. આના પર ચીફ જસ્ટીસ સુરેશ કુમાર કૈત અને જસ્ટીસ વિવેક જૈનની ડિવિઝન બેન્ચે સરકારની માગણી સ્વીકારી અને તેને છ સપ્તાહનો સમય આપ્યો. હવે આ કેસની આગામી સુનાવણી ૧૮ ફેબ્રુઆરીએ થશે.
વાસ્તવમાં સોમવારે હાઈકોર્ટમાં યુનિયન કાર્બાઈડના કચરાના નિકાલને લઈને સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી. આ દરમિયાન સરકાર તરફથી કોર્ટમાં એફિડેવિટ રજૂ કરવામાં આવી છે. જેમાં સરકારે કહ્યું છે કે યુનિયન કાર્બાઈડના કચરા અંગે લોકો દ્વારા ભ્રામક માહિતી ફેલાવવામાં આવી રહી છે. આની નોંધ લેતા કોર્ટે આ મુદ્દા સાથે સંબંધિત નકલી માહિતી અથવા સમાચાર પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. સાથે જ કોર્ટે સરકારને ખોટી માહિતી દૂર કરવા જણાવ્યું છે.
સુનાવણી દરમિયાન સરકારે રામકી કંપનીમાં પાર્ક કરાયેલા કન્ટેનરને ઉતારવા માટે કોર્ટ પાસે મંજૂરી માંગી છે. તેના પર કોર્ટે કહ્યું કે આ માટે અલગથી પરવાનગીની જરૂર નથી. આ ક્રિયા ફક્ત નિકાલના અગાઉના ક્રમમાં આવે છે. રાજ્ય સરકારે કોર્ટને જણાવ્યું કે હજુ સુધી કચરો બાળવામાં આવ્યો નથી. તેના પર કોર્ટે સરકારને પોતાના સ્તરે તેનો નિકાલ કરવાની સ્વતંત્રતા આપી છે. આ માટે તેને છ સપ્તાહનો સમય આપવામાં આવ્યો છે.
આ ઉપરાંત ઈન્દોરના તબીબો દ્વારા કચરાના નિકાલને લઈને હાઈકોર્ટમાં અનેક અરજીઓ અને વાંધા રજૂ કરવામાં આવ્યા છે. આ અંગે કોર્ટે સરકારને તમામ અરજીઓ અને વાંધાઓને ધ્યાનમાં લેવા અને તેમાં આપવામાં આવેલા તથ્યોને જોવા જણાવ્યું છે. આ કેસની આગામી સુનાવણી ૧૮ ફેબ્રુઆરીએ થશે.
નોંધનીય છે કે આલોક પ્રભાવ સિંહ દ્વારા વર્ષ ૨૦૦૪માં એક અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી. જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ભોપાલ ગેસ દુર્ઘટના દરમિયાન યુનિયન કાર્બાઇડ કંપનીમાંથી ઝેરી ગેસ લીક ??થવાને કારણે ૪ હજારથી વધુ લોકોના મોત થયા હતા. ભોપાલ ગેસ દુર્ઘટના બાદ યુનિયન કાર્બાઈડ ફેક્ટરીમાં લગભગ ૩૫૦ મેટ્રિક ટન ઝેરી કચરો પડ્યો છે. અરજીમાં ઝેરી કચરાના નિકાલની માંગ કરવામાં આવી હતી. અરજદારના મૃત્યુ બાદ હાઈકોર્ટ આ કેસની સુઓમોટો સુનાવણી કરી રહી છે. છેલ્લી સુનાવણી દરમિયાન હાઈકોર્ટે પોતાના આદેશમાં કહ્યું હતું કે હાલની અરજી વર્ષ ૨૦૦૪માં દાખલ કરવામાં આવી હતી. ૨૦ વર્ષ પછી પણ આરોપીઓ હજુ પ્રથમ તબક્કામાં જ છે. સરકાર, સંબંધિત અધિકારીઓ અને પ્રતિવાદીએ સંયુક્ત બેઠક યોજવી જોઈએ અને સ્થળ પરથી ઝેરી કચરો દૂર કરવા માટે એક અઠવાડિયામાં તમામ ઔપચારિકતાઓ પૂર્ણ કરવી જોઈએ. ઝેરી કચરો ચાર અઠવાડિયામાં ઉપાડીને વિનાશના સ્થળે પહોંચાડવો જોઈએ. જો કોઈપણ વિભાગ આદેશનું પાલન કરવામાં નિષ્ફળ જશે તો સંબંધિત વિભાગના અગ્ર સચિવ સામે તિરસ્કારની કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
