જ્યારે પણ દેશભક્ત ફિલ્મોની વાત થાય છે, ત્યારે રાજકુમારની ‘તિરંગા’ અને નાના પાટેકરની ‘ક્રાંતિવીર’ જેવી ફિલ્મોનો ઉલ્લેખ ચોક્કસપણે થાય છે. લોકો હજુ પણ આ બંને ફિલ્મોના દરેક દ્રશ્ય અને સંવાદને બરાબર યાદ રાખે છે. ૯૦ના દાયકામાં દેશભક્તની એક્શન ફિલ્મો બનાવનારા દિગ્દર્શક મેહુલ કુમારે વાતચીત કરી હતી. આ દરમિયાન મેહુલ કુમારે મોહમ્મદ રફી અને રાજ કુમાર સાથે જાડાયેલી ઘણી રસપ્રદ વાતો શેર કરી હતી.
હું હંમેશા લોકોના અનુસાર મોટી મોટી વાતો કહું છું, જેથી આપણે જે કહેવાનું છે તે કહેવામાં આવે અને લોકો તેની સાથે જાડાય. આ જ કારણ છે કે મારી ઘણી એક્શન ફિલ્મો પરિવારોને પણ પસંદ આવી. ‘ક્રાંતિવીર’ હોય કે ‘તિરંગા’, તેમાં ફક્ત ધર્મ કે દેશભક્તનો જ ખૂણો નહોતો. તેમાં ગીતો અને પ્રેમના ખૂણો ઉમેરવા પડતા હતા અને વ્યાપારી રીતે રજૂ કરવા પડતા હતા, ત્યારે જ તે ભારયુક્ત મુદ્દો લોકોના હૃદય સુધી પહોંચતો હતો.
રફી સાહેબ રમઝાનના મહિનામાં ક્યારેય ગીતો ગાયા નહોતા, પરંતુ મારી એક ગુજરાતી ફિલ્મ માટે, તેઓ ફક્ત મારા એક ફોન પર રેકોર્ડ કરવા આવ્યા હતા. સાંજે ૭ વાગ્યે ઉપવાસ તોડ્યા પછી તેમણે મારા માટે એક ગીત રેકોર્ડ કર્યું. તેઓ જેટલા સરળ વ્યક્તિ હતા એટલા જ મહાન અને મહાન કલાકાર પણ હતા.
તમે અશોક કુમારથી મનોજ બાજપેયી સુધી બધા સાથે કામ કર્યું છે. કલાકારો સાથે તમારા સંબંધો કેવા હતા? દાદા મુનિએ મારી સાથે દરરોજ કામ કર્યું. તેમણે વિચાર્યું હતું કે શૂટિંગ ૧૦ દિવસનું હશે પણ છ દિવસમાં પૂરું થઈ ગયું. તેમણે મને હસતાં હસતાં કહ્યું, ‘હું ફરી ક્યારેય તમારી સાથે દરરોજ કામ નહીં કરું.’ જ્યારે શબાના આઝમીજીએ ‘અનોખા બંધન’માં મારી સાથે કામ કર્યું, ત્યારે તેમણે આખી ફિલ્મ દરમિયાન જૂના કપડાં પહેર્યા હતા, કારણ કે ફિલ્મમાં તેમનું પાત્ર મધ્યમ વર્ગીય પરિવારની મહિલાનું હતું. મહેમૂદ ભાઈજાને તેમની છેલ્લી ફિલ્મ મારી સાથે કરી હતી. તેમણે ઉદ્યોગમાં કામ કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું, પરંતુ મારા આગ્રહથી તેમણે મારી સાથે ફિલ્મ ‘લવ મેરેજ’માં કામ કર્યું. હું કહેવા માંગુ છું કે તે સમયે ઇન્ડસ્ટ્રીમાં લોકોમાં પ્રેમ હતો. લોકો હંમેશા એકબીજાની પડખે ઉભા રહેતા હતા અને વાર્તાને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવતી હતી. હવે બધું જ એક વ્યવસાય બની ગયું છે.
અમે પહેલી વાર ફિલ્મ ‘માર્ટે દામ તક’માં સાથે કામ કર્યું હતું. મેં તેમને પહેલી વાર વાર્તા કહેવા માટે ફોન કર્યો હતો, કહ્યું- રાજ કુમાર સાહેબ હું મેહુલ કુમાર છું. હું તમને એક ફિલ્મની વાર્તા કહેવા માંગુ છું. મને જવાબ મળ્યો- ‘મેહુલ કુમાર કોણ છે?’ પછી મેં તેમને મારા વિશે કહ્યું અને તેઓ મને મળવા સંમત થયા. મેં તેમને ઉર્દૂમાં ફિલ્મની સ્ક્રીપ્ટ આપી. તેમને તે ગમ્યું અને તેઓ ફિલ્મ કરવા સંમત થયા. જ્યારે મુહૂર્તના શૂટિંગનો દિવસ આવ્યો, ત્યારે મેં રાજ સાહેબને ટેક્સીમાં આવતા જાયા. આખા યુનિટમાં હંગામો મચી ગયો. મેં રાજ સાહેબને પૂછ્યું કે શું તમે ટેક્સીમાં હતા, તેમણે જવાબ આપ્યો- ‘ગાડી બગડી ગઈ હતી અને જા હું પહેલા દિવસે સેટ પર ન આવ્યો હોત, તો વાર્તાઓ બની હોત, તેથી હું ટેક્સી દ્વારા આવ્યો હતો.’
એકવાર ગોવિંદા રેશમી શર્ટ પહેરીને આવ્યો, ત્યારે રાજ કુમારે શર્ટની પ્રશંસા કરી. તેથી ગોવિંદાએ તે શર્ટ રાજ સાહેબને આપી દીધી. રાજ સાહેબે એ શર્ટ ફાડી નાખ્યો, તેમાંથી રૂમાલ બનાવ્યો અને બીજા દિવસે સેટ પર લઈ આવ્યો. આ જાઈને ગોવિંદા આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયો.
