સુપ્રીમ કોર્ટે દેશના તમામ નાગરિકો, ખાસ કરીને દિવ્યાંગો અને વૃદ્ધોને સલામત ફૂટપાથ પૂરા પાડવાનો મોટો આદેશ આપ્યો છે. કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને ચાર અઠવાડિયામાં આવી માર્ગદર્શિકા બનાવવા કહ્યું છે, જેનાથી દેશભરના તમામ ફૂટપાથ સુલભ અને અતિક્રમણ મુક્ત બનશે. આ આદેશ ડા. એસ. રાજશેખરન દ્વારા દાખલ કરાયેલી પીઆઈએલની સુનાવણી દરમિયાન આપવામાં આવ્યો હતો, જેમાં તેમણે ભારતમાં ફૂટપાથની દયનીય સ્થિતિ અને અપંગોને પડતી સમસ્યાઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો.
અરજદારે કહ્યું કે દેશમાં ઘણી જગ્યાએ ફૂટપાથ નથી, અને જ્યાં છે, તે કાં તો તૂટેલા છે અથવા અતિક્રમણનો ભોગ બન્યા છે. આનાથી માત્ર અપંગોની અવરજવર મુશ્કેલ બને છે, પરંતુ સામાન્ય રાહદારીઓના જીવનને પણ જાખમમાં મુકવામાં આવે છે. બંધારણના અનુચ્છેદ ૧૪ અને ૨૧ ને ટાંકીને, અરજીમાં દલીલ કરવામાં આવી હતી કે દરેક નાગરિકને સમાનતા અને જીવનનો અધિકાર છે, જેમાં સુરક્ષિત ચાલવાનો પણ સમાવેશ થાય છે.
જસ્ટિસ જે.બી. પારડીવાલા અને જસ્ટિસ આર. મહાદેવનની બેન્ચે કહ્યું કે અત્યાર સુધી આ વિષય પર કોઈ નક્કર રાષ્ટ્રીય માર્ગદર્શિકા નથી. તેથી, કેન્દ્ર સરકારે ત્રણ મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર નિયમો બનાવવા પડશે. પ્રથમ, ટેકનિકલ ધોરણો સાથે તમામ નવા અને જૂના રસ્તાઓ પર ફૂટપાથ ફરજિયાત બનાવવા પડશે. બીજું, ડિઝાઇન એવી હોવી જાઈએ કે દિવ્યાંગજનોને ક્યાંય પણ કોઈ સમસ્યાનો સામનો ન કરવો પડે. ત્રીજું, અતિક્રમણ દૂર કરવા અને અટકાવવા માટે અસરકારક વ્યવસ્થા સુનિશ્ચિત કરવી જાઈએ.
સુપ્રીમ કોર્ટે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે જા કેન્દ્ર સરકાર નિર્ધારિત સમયમાં માર્ગદર્શિકા નહીં બનાવે, તો કોર્ટ પોતે એમિકસ કયુંરી (કોર્ટના મિત્ર) ની મદદથી માર્ગદર્શિકા તૈયાર કરશે. આ સાથે, રાજ્યોને આ રાષ્ટ્રીય માર્ગદર્શિકા અપનાવવાની અથવા પોતાની માર્ગદર્શિકા બનાવવાની સ્વતંત્રતા આપવામાં આવી છે, પરંતુ ધોરણો સમાન હોવા જાઈએ.
નેશનલ હાઇવે ઓથોરિટીને પણ આ મુદ્દા પર તેની સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરતી સોગંદનામું દાખલ કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે. આગામી સુનાવણી ૧ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૫ ના રોજ યોજાશે, જેમાં કેન્દ્ર અને રાજ્યોની જવાબદારીની સમીક્ષા કરવામાં આવશે. કોર્ટના આ આદેશથી દિવ્યાંગો અને રાહદારીઓના અધિકારોને મજબૂત રીતે આગળ ધપાવવામાં આવ્યા છે.
