મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં મતદાન પૂર્ણ થઈ ગયું છે. હવે ૨૩મી નવેમ્બરે પરિણામની રાહ જાવાઈ રહી છે. અગાઉ, બુધવારે સાંજે ૬ વાગ્યે બંને રાજ્યોમાં મતદાન સમાપ્ત થયા પછી, એકઝીટ પોલના પરિણામો આવ્યા. પરંતુ આ વખતે એકઝીટ પોલને લઈને એટલો ઉત્સાહ રહ્યો નથી જેવો પહેલા હતો. પહેલા લોકસભા ચૂંટણી અને પછી હરિયાણા વિધાનસભા ચૂંટણીમાં એકઝીટ પોલની નિષ્ફળતા બાદ તેની વિશ્વસનીયતા પર શંકાનું વર્તુળ વધુ મજબૂત બન્યું છે. પરંતુ જા આપણે મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડ પૂરતા મર્યાદિત હોઈએ તો છેલ્લી ચૂંટણીમાં આ બે રાજ્યોના એકઝીટ પોલ કેટલા સાચા કે ખોટા હતા?
બંને રાજ્યોમાં છેલ્લી વિધાનસભા ચૂંટણી ૨૦૧૯માં યોજાઈ હતી. ત્યારબાદ મહારાષ્ટ્રમાં સાત એકઝીટ પોલમાં સરેરાશ ૨૦૭ બેઠકો ભાજપની આગેવાની હેઠળના એનડીએને મળી હતી. પરંતુ જ્યારે ચૂંટણી પંચે પરિણામો જાહેર કર્યા ત્યારે એનડીએ ૧૬૧ સીટો પર ઘટી ગઈ હતી. એટલે કે એકઝીટ પોલમાં એનડીએને વધુ ૪૬ સીટો આપવામાં આવી હતી. પછી એનડીએમાં ભાજપની સાથે શિવસેના હતી જે વિભાજિત થઈ ન હતી. ત્યારબાદ શિવસેના પ્રમુખ ઉદ્ધવ ઠાકરેએ મુખ્યમંત્રી પદ માટે ભાજપ સાથે સંબંધ તોડી નાખ્યા અને કોંગ્રેસ-એનસીપી ગઠબંધનમાં જોડાયા. પરંતુ ગઠબંધન સત્તાની વહેંચણી પર સહમત ન થતાં તે સરકાર બનાવી શક્યું ન હતું. શિવસેનાએ ત્યારબાદ કોંગ્રેસ અને એનસીપી સાથે હાથ મિલાવ્યા, જેની કુલ સંખ્યા ૯૮ હતી અને મહા વિકાસ અઘાડી સરકાર બનાવી. બીજી તરફ, એકઝીટ પોલ્સે કોંગ્રેસ-એનસીપી ગઠબંધનને ૧૬ બેઠકો આપી હતી, જે કોંગ્રેસ-એનસીપી ગઠબંધનને ૬૫ બેઠકો પર ઘટાડી હતી. પરંતુ જ્યારે વાસ્તવિક પરિણામો આવ્યા ત્યારે કોંગ્રેસ-એનસીપી ગઠબંધનને વધુ ૩૩ બેઠકો મળી હતી.
૨૦૧૯ની મહારાષ્ટ્ર ચૂંટણીમાં, ન્યૂઝ૧૮-આઈપીએસઓએસ પોલે અલગ આગાહી કરી હતી. તેમાં એનડીએને ૨૪૩ બેઠકો અને કોંગ્રેસ-એનસીપી ગઠબંધનને માત્ર ૪૧ બેઠકોની આગાહી કરવામાં આવી હતી. પરંતુ ચોક્કસ પરિણામની સૌથી નજીક ઈન્ડીયા ટુડે-એકસીસ માય ઈન્ડીયા હતી, જેણે ભાજપ-શિવસેના માટે ઓછામાં ઓછી ૧૬૬ બેઠકો અને કોંગ્રેસ-એનસીપી માટે મહત્તમ ૯૦ બેઠકોનો અંદાજ મૂક્યો હતો.
ગત વખતે ઝારખંડ માટે રજૂ કરાયેલા અંદાજમાં મતદાન કરનારાઓએ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું. ત્રણ એÂક્ઝટ પોલમાં સરેરાશ ત્નસ્સ્-કોંગ્રેસ-ઇત્નડ્ઢ ગઠબંધન રાજ્યની કુલ ૮૧ બેઠકોમાંથી ૪૧ બેઠકો જીતવાની આગાહી કરે છે. તે જ સમયે, ભાજપને ૨૯ બેઠકો આપવામાં આવી હતી જેણે એકલા ચૂંટણી લડી હતી. પછી ઓલ ઝારખંડ સ્ટુડન્ટ્સ યુનિયન, જે એનડીએથી અલગ થઈને ચૂંટણી મેદાનમાં પોતાની તાકાત બતાવી હતી, તેને ચાર બેઠકો આપવામાં આવી હતી અને બાબુલાલ મરાંડીની આગેવાની હેઠળના તત્કાલીન ઝારખંડ વિકાસ મોરચાને ત્રણ બેઠકો આપવામાં આવી હતી.એજેએસયુ આ વખતે એનડીએમાં પાછું ફર્યું જ્યારે જેવીએમ ૨૦૨૦ માં ભાજપમાં ભળી ગયું. બાકીની ચાર બેઠકો અપક્ષો અને અન્ય પક્ષોને જાય તેવી આગાહી કરવામાં આવી હતી. જેએમએમની આગેવાની હેઠળનું ગઠબંધન ૪૭ બેઠકો જીતીને એકઝીટ પોલ કરતાં થોડું સારું પ્રદર્શન કરવામાં સફળ રહ્યું, જ્યારે ભાજપે ૨૫,એજેએસયુ બે અને જેવીએમ ત્રણ બેઠકો જીતી.એજેએસયુ અને જેવીએમ સાથે ગઠબંધન કર્યા વિના,ભાજપ બહુમતીથી ઘણી ઓછી પડી ગઈ હતી અને હેમંત સોરેનની આગેવાની હેઠળના ગઠબંધન દ્વારા સત્તામાંથી દૂર કરવામાં આવી હતી.
ઝારખંડમાં પણ ઈન્ડીયા ટુડે-એકસીસ માય ઈન્ડીયાનું મતદાન સૌથી સચોટ નીકળ્યું. તેણે ભાજપને ઓછામાં ઓછી ૨૨ બેઠકો આપી હતી જે વાસ્તવિક પરિણામોમાં ૨૫ બેઠકો જીતી હતી. એ જ રીતે, તેણે જેએમએમના જોડાણને મહત્તમ ૫૦ બેઠકો આપી હતી અને વાસ્તવમાં ૪૭ બેઠકો મેળવી હતી. ટાઇમ્સ નાઉ પોલમાં જેએમએમ ગઠબંધનને ૪૪ બેઠકો મળવાની આગાહી કરવામાં આવી હતી. ત્રણેય એકઝીટ પોલમાં બાબુલાલ મરાંડીના જેવીએમને ત્રણ બેઠકો આપવામાં આવી હતી અને વાસ્તવિક પરિણામોમાં પણ એવું જ થયું હતું. જા કે, તમામ એકઝીટ પોલ્સે એજેએસયુને થોડો ઓછો અંદાજ આપ્યો હતો.મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામો પહેલા બીજેપી નેતા રામ કદમે મોટો દાવો કર્યો છે. તેમણે કહ્યું કે અમે ૧૭૦થી વધુ સીટો જીતીશું. અમને અપક્ષો અને નાના પક્ષોની જરૂર નથી. પરંતુ, અમે બધાને સાથે લઈ જઈશું. એકઝીટ પોલમાં અંદાજા લગાવવામાં આવી રહ્યા છે. અમે તેના કરતાં વધુ સારું પ્રદર્શન કરીશું.રામ કદમે કહ્યું કે મહાવિકાસ અઘાડીએ લોકસભા ચૂંટણીમાં ખોટું બોલ્યું હતું. તેમના જુઠ્ઠાણાનો ફુગ્ગો ફૂટી ગયો છે. લોકોને સત્ય ખબર પડી ગઈ છે. લોકો લાડલા બહેન, લાડલા ભાઈ અને લાડલા કિસાન જેવી યોજનાઓ પર વિશ્વાસ કરી રહ્યા છે. અગાઉ તેમની સરકારે રાજ્યમાં વિકાસના કામો અટકાવ્યા હતા. અમારી સરકારે રાજ્યનો વિકાસ કર્યો છે.
