બિહારમાં રાજકીય જૂથવાદ થયો છે. ગઈ વખતે આરજેડીના નેતૃત્વવાળા મહાગઠબંધનમાં પાંચ પક્ષો હતા. હવે તે વસ્તુઓનો સમૂહ બની ગયો છે. આ વખતે પણ એનડીએમાં પાંચ પક્ષો છે. છેલ્લી વાર મુકેશ સાહનીનો વીઆઇપી તેમની સાથે હતો.વીઆઇપી જે ત્યારે અમારી સાથે હતા, તે હવે મહાગઠબંધનનો ભાગ બની ગયા છે. આ ઉણપ ઉપેન્દ્ર કુશવાહાની પાર્ટી રાષ્ટ્રીય લોક મોરચા દ્વારા ભરપાઈ કરવામાં આવી છે. મતલબ કે વિધાનસભા ચૂંટણીમાં એક તરફ મહાગઠબંધનના સાત પક્ષો હશે અને બીજી તરફ એનડીએના પાંચ પક્ષો મેદાનમાં હશે. બંને ગઠબંધનમાં ઘટક પક્ષો જે પ્રકારના દાવા કરી રહ્યા છે, તેના કારણે હવે તેમના માટે અન્ય પક્ષોને ઉમેરવા મુશ્કેલ બનશે.
મહાગઠબંધન અને એનડીએના ઘટક પક્ષોના નેતાઓએ બેઠકો માટે પોતાના દાવા રજૂ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. કોંગ્રેસને ગયા વખતની જેમ જ ઓછામાં ઓછી ૭૦ બેઠકોની જરૂર છે. ડાબેરી પક્ષો પણ ૩૦ થી વધુ બેઠકો ઇચ્છે છે. તેમના ભાગીદાર બનેલા મુકેશ સાહની ૬૦ બેઠકો અને ડેપ્યુટી સીએમનો આગ્રહ રાખી રહ્યા છે. એટલે કે, આરજેડી સિવાય, મહાગઠબંધનના બાકીના સાથી પક્ષો ૧૬૦ થી વધુ બેઠકો પર દાવો કરે છે. છેલ્લી વખત આરજેડીએ ૧૪૪ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી. તેથી તે પોતાની બેઠકો ઘટાડવા ભાગ્યે જ તૈયાર છે. જો તેઓ પોતાના દાવા પર અડગ રહે છે, તો આ આંકડો ૩૦૪ બેઠકો પર પહોંચી જશે, જ્યારે વિધાનસભામાં કુલ બેઠકોની સંખ્યા ૨૪૩ છે. રાષ્ટ્રીય લોક જનશક્તિ પાર્ટી પણ હવે મહાગઠબંધનમાં છે. તેને કેટલીક બેઠકો પણ આપવી પડશે. એટલે કે, મહાગઠબંધનમાં બેઠકો માટે જે પ્રકારના દાવા કરવામાં આવી રહ્યા છે તે જોજાતાં, વધુ પક્ષો ઉમેરવા મુશ્કેલ બનશે.
એનડીએની સ્થિતિ પણ મહાગઠબંધન જેવી જ છે. ભાજપ અને જેડીયુ સિવાય, ફક્ત જીતન રામ માંઝીની પાર્ટી એચએએમ (એસ) વિધાનસભામાં હાજર છે. ચિરાગ પાસવાનની પાર્ટી લોક જનશક્તિ પાર્ટી-આરનો વિધાનસભામાં કોઈ સભ્ય નથી. આ વખતે ભાજપ-જેડીયુએ ચિરાગની પાર્ટીને પણ બેઠકો આપવી પડશે. ઉપેન્દ્ર કુશવાહાની આરએલએમ પણ આ વખતે એનડીએમાં છે. તેને પણ થોડી સીટોની જરૂર છે. જીતન રામ માંઝી ૨૦-૩૦ સીટોની માંગ કરી રહ્યા છે. આ માટે તેમણે તાજેતરમાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહને મળ્યા હતા. ઉપેન્દ્ર કુશવાહાને પણ કેટલીક બેઠકોની જરૂર છે. ભાજપ અને જેડીયુ સૌથી વધુ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. તેમના બે ભાગીદારોને ધ્યાનમાં લેતા, ભાજપ-જેડીયુ તેમની કેટલીક બેઠકો ઘટાડી શકે છે. બંને ૧૦૦-૧૦૦ બેઠકો પર ચૂંટણી લડશે તેવી ચર્ચા છે. જો આવું થશે તો સાથી પક્ષો માટે ફક્ત ૪૩ બેઠકો જ બચશે. આ સ્પર્ધામાં, હવે કોઈપણ પક્ષ માટે એનડીએમાં સમાવેશ કરવો મુશ્કેલ બનશે.
એનડીએ અને મહાગઠબંધન ઉપરાંત, ઘણા નવા પક્ષો પણ આ વખતે ચૂંટણી લડવા માટે તૈયાર છે. તે બધા દાવો કરી રહ્યા છે કે તેઓ બધી ૨૪૩ બેઠકો પર ઉમેદવારો ઉભા રાખશે. શિવદીપ લાંડેની હિંદ સેના, આરસીપી સિંહની આપ સબકી આવાઝ, પ્રશાંત કિશોરની જન સૂરજ અને આઈપી ગુપ્તાની ઈન્કલાબ પાર્ટીમાંથી કોઈપણ સાથે હાથ મિલાવવો ફાયદાકારક રહેશે. પરંતુ, બંને ગઠબંધનો માટે હાલના ઘટક પક્ષોને સંતોષવા મુશ્કેલ કાર્ય છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તેઓ ઇચ્છે તો પણ, તેઓ બીજા કોઈને સમાવી શકશે નહીં. સમાજવાદી પાર્ટી અને બસપા પણ કોઈ ગઠબંધનમાં રહેવા માંગશે, પરંતુ હવે આ ભાગ્યે જ શક્ય બનશે. કારણ કે બંને ગઠબંધન પહેલાથી જ સીટ વહેંચણીના મુદ્દાને ઉકેલવામાં વ્યસ્ત છે. એનો અર્થ એ થયો કે હવે આ ગઠબંધનોમાં સાથી પક્ષો માટે કોઈ જગ્યા ખાલી નથી.
