૨૦૨૬ માં રૂપિયાને અસ્થિ કરવો એક પડકાર રહેશે. ૨૦૨૬ માં ભારતીય રિઝર્વ બેંક સામે ઘણા પડકારો રાહ જાઈ રહ્યા છે. આવતા વર્ષે આરબીઆઇ માટે સૌથી મોટો પડકાર રૂપિયાના મૂલ્યાંકનને નિયંત્રિત કરવાનો રહેશે, જે આ વર્ષે યુએસ ડોલર સામે ?૯૦ થી નીચે સરકી ગયો છે. આરબીઆઇએ ૨૦૨૫ માં તેની ૯૦મી વર્ષગાંઠ પૂર્ણ કરી, અને આ વર્ષે તેના સૌથી મોટા પડકારોમાંનો એક રૂપિયાના ઝડપથી ઘટતા મૂલ્યાંકનને નિયંત્રિત કરવાનો હતો. કેન્દ્રીય બેંકનું કહેવું છે કે તેના બજાર હસ્તક્ષેપો કોઈપણ સ્તરને જાળવવા માટે નહીં, પરંતુ અસ્થિરરતાને ઘટાડવા માટે છે. આમ છતાં, નબળા પડી રહેલા ભારતીય ચલણ વચ્ચે, એ વર્ષના પ્રથમ નવ મહિનામાં ઇં૩૮ બિલિયનથી વધુ વિદેશી વિનિમય અનામત વેચી દીધા. નિષ્ણાતો માને છે કે રૂપિયાનું સંચાલન આગળ પણ પડકારજનક રહેશે.રેકોર્ડ-નીચા ફુગાવા વચ્ચે, ભારતીય રિઝર્વ બેંકે ૨૦૨૫ માં છમાંથી ચાર નાણાકીય નીતિ બેઠકોમાં રેપો રેટમાં ઘટાડો જાહેર કર્યો. આરબીઆઇ એ આ વર્ષે આવા ચાર વખત રેપો રેટમાં કુલ ૧.૨૫ ટકાનો ઘટાડો કર્યો. આરબીઆઇ ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાએ આને અર્થતંત્ર માટે “ભાગ્યે જ સંતુલિત આર્થિક સમયગાળો” ગણાવ્યો. ઇમ્ૈં ગવર્નરે ફેબ્રુઆરીમાં તેની પ્રથમ એમપીસી બેઠકથી આર્થિક વિકાસને ટેકો આપવા માટે વ્યાજ દરમાં ઘટાડો કરવાનું શરૂ કર્યું. ત્યારબાદ, જૂનમાં, તેમણે આ વર્ષના સૌથી મોટા ૦.૫૦ ટકાના દર ઘટાડાની જાહેરાત કરી.રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડીયાના ગવર્નર તરીકે એક વર્ષ પૂર્ણ કરવા પર, સંજય મલ્હોત્રાએ વર્તમાન પરીસ્થીતીતિને ભારત માટે “ભાગ્યે જ સંતુલિત આર્થિક સમયગાળો” તરીકે વર્ણવ્યો, જેમાં, યુએસ ટેરિફ અને ભૂ-રાજકીય ફેરફારો જેવી પ્રતિકૂળ પરીસ્થીતીતિઓ છતાં, દેશનો વિકાસ દર ૮ ટકાથી ઉપર રહ્યો અને ફુગાવો ૧ ટકાથી નીચે રહ્યો. ગવર્નરે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે ભવિષ્યમાં વૃદ્ધિ કંઈક અંશે મધ્યમ થશે, અને ફુગાવો ઇમ્ૈંના ૪ ટકાના લક્ષ્યની નજીક વધશે.વર્તમાન ભાવે નીચા જીડીપી વૃદ્ધિ અંગે ચિંતા વચ્ચે, મલ્હોત્રાએ જણાવ્યું હતું કે ભારતીય રિઝર્વ બેંકની કાર્યવાહી વાસ્તવિક જીડીપી પર આધારિત છે, જે ફુગાવાને સમાયોજિત કર્યા પછી મેળવવામાં આવે છે. વાસ્તવિક ફુગાવાના આંકડા આરબીઆઇના અંદાજ કરતા નોંધપાત્ર રીતે ઓછા હતા, જેનાથી કેન્દ્રીય બેંકની આગાહી કરવાની ક્ષમતા પર કેટલાક પ્રશ્નો ઉભા થયા.આરબીઆઇના આ પગલાથી વ્યાજ દરમાં ઘટાડાની સ્પષ્ટ અપેક્ષાઓ અને ઉધાર ખર્ચમાં ઘટાડો થવાને કારણે બેંકોને ફટકો પડ્યો. ચોખ્ખા વ્યાજ માર્જિનમાં ઘટાડો અને મુખ્ય આવકમાં ઘટાડો બેંકોને પ્રતિકૂળ અસર કરી છે. સંજય મલ્હોત્રાનો ગ્રાહક સંવેદનશીલતા અને ફરિયાદોના ઝડપી નિરાકરણ પરનો ભાર તેમના ઘણા ભાષણો અને ટિપ્પણીઓમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે.
