પશ્ચિમ બંગાળના રાજ્યપાલ સીવી આનંદ બોઝે મુર્શિદાબાદ જિલ્લામાં થયેલા તાજેતરના રમખાણો અંગે કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયને એક અહેવાલ સુપરત કર્યો છે. અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ‘કટ્ટરવાદ અને ઉગ્રવાદની જાડિયા સમસ્યા’ રાજ્ય માટે એક ગંભીર પડકાર બની ગઈ છે. ઉપરાંત, કેન્દ્રને કાયદાના શાસન પ્રત્યે લોકોમાં વિશ્વાસ પેદા કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. પશ્ચિમ બંગાળમાં શાસક તૃણમૂલ કોંગ્રેસે આ અહેવાલને રાજકીય રીતે પ્રેરિત ગણાવ્યો, જ્યારે ભાજપે આ અહેવાલની પ્રશંસા કરી.
આ અહેવાલ એવા સમયે બહાર આવ્યો છે જ્યારે મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જી સોમવારે મુર્શિદાબાદ જિલ્લાના સુતી અને સમશેરગંજના રમખાણોથી પ્રભાવિત વિસ્તારોની મુલાકાત લેવાના છે. તે જ સમયે, રાજ્યપાલે તેમના અહેવાલમાં અનેક પગલાં સૂચવ્યા છે, જેમાં તપાસ પંચની રચના અને બાંગ્લાદેશની સરહદે આવેલા જિલ્લાઓમાં કેન્દ્રીય દળોની પોસ્ટ્સ સ્થાપવાનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, તેમણે રાજ્યમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાદવાના વિકલ્પ પર પણ ચર્ચા કરી છે.
રાજ્યપાલ સીવી બોઝે અહેવાલમાં લખ્યું છે કે, ‘એ કહેવાની જરૂર નથી કે બંધારણની કલમ ૩૫૬ હેઠળની જોગવાઈઓ પણ એક વિકલ્પ રહેશે.’ દરમિયાન, એક અધિકારીએ આ સંદર્ભમાં જણાવ્યું હતું કે, ‘રાજ્યપાલે કલમ ૩૫૬ લાગુ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો નથી. તેમનો મતલબ એ હતો કે જા રાજ્યમાં પરિસ્થિતિ વધુ વણસે છે, તો કેન્દ્ર બંધારણની કલમ ૩૫૬ ની જોગવાઈઓ પર વિચાર કરી શકે છે.’ બંધારણની કલમ ૩૫૬ ના અમલીકરણનો અર્થ એ છે કે રાજ્યમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાદવું.
બોસે તેમના અહેવાલમાં એમ પણ કહ્યું હતું કે, “પશ્ચિમ બંગાળ માટે, ખાસ કરીને બાંગ્લાદેશ સાથે આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદ ધરાવતા બે જિલ્લાઓ – મુર્શિદાબાદ અને માલદા – માટે કટ્ટરવાદ અને ઉગ્રવાદની બેવડી સમસ્યાઓ એક ગંભીર પડકાર બની ગઈ છે. આ બંને જિલ્લાઓમાં પ્રતિકૂળ વસ્તી વિષયક માળખું છે અને હિન્દુઓ લઘુમતીમાં છે.”
રિપોર્ટમાં વધુમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ‘વિભાજન એટલા ઊંડા છે કે હિંસા વધ્યા પછી મુખ્યમંત્રી દ્વારા વારંવાર ખાતરી આપવામાં આવી હતી કે તેઓ લઘુમતીઓના હિતોનું રક્ષણ કરશે અને રાજ્યમાં કાયદો લાગુ કરવામાં આવશે નહીં, છતાં મુસ્લીમ સમુદાયને શાંત કરવામાં મદદ મળી નથી.’ કાયદાનું શાસન મજબૂત રીતે સ્થાપિત થાય અને પોલીસે હિંસા બંધ કરવી જાઈએ તે મહત્વપૂર્ણ છે.
આ અંગે તૃણમૂલ પ્રવક્તા કુણાલ ઘોષે કહ્યું, ‘આ તેમને સોંપવામાં આવેલા રાજકીય કાર્યનો અહેવાલ છે.’ તેઓ જાણે છે કે પરિસ્થિતિ નિયંત્રણમાં છે અને તેથી જ તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો કે જો પરિસ્થિતિ વધુ વણસે છે, તો કલમ ૩૫૬ ની જોગવાઈઓ ખુલ્લી છે. રાજ્યપાલે બીએસએફની ભૂમિકાનો ઉલ્લેખ કરવો જાઈતો હતો, (તેનું) અધિકારક્ષેત્ર સરહદથી ૫૦ કિલોમીટર સુધી લંબાવવામાં આવ્યું હતું.
