ડા. ચિદમ્બરમને ૧૯૭૫માં પદ્મશ્રી અને ૧૯૯૯માં પદ્મ વિભૂષણ સહિત અનેક પ્રતિષ્ઠિત પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
(એચ.એસ.એલ),નવીદિલ્હી,તા.૪
ભારતીય પરમાણુ વૈજ્ઞાનિકઃ ચિદમ્બરમે પ્રેસિડેન્સી કોલેજ, ચેન્નાઈ અને ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટીટ્યુટ ઓફ સાયન્સ, બેંગલુરુમાં અભ્યાસ કર્યો હતો. તેમની શાનદાર કારકિર્દીમાં, તેમણે ભાભા પરમાણુ સંશોધન કેન્દ્રના નિયામક, પરમાણુ ઉર્જા આયોગના અધ્યક્ષ અને ભારત સરકારના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક સલાહકાર સહિત ઘણા મુખ્ય હોદ્દા સંભાળ્યા હતા.
પ્રખ્યાત પરમાણુ વૈજ્ઞાનિક અને ભૌતિકશા†ી ડા. રાજગોપાલા ચિદમ્બરમનું શનિવારે ૮૮ વર્ષની વયે અવસાન થયું. ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ એટોમિક એનર્જીએ કહ્યું કે ડા. ચિદમ્બરમ એવા વૈજ્ઞાનિક હતા જેમણે ૧૯૭૪ અને ૧૯૯૮માં ભારતના પરમાણુ પરીક્ષણોમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. તેમણે મુંબઈની જસલોક હોસ્પિટલમાં અંતિમ શ્વાસ લીધા.ડીએઇએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, “ભારતના સૌથી પ્રખ્યાત વૈજ્ઞાનિકોમાંના એક, ડા. ચિદમ્બરમને વિજ્ઞાન અને તકનીકમાં તેમના અનન્ય યોગદાન અને નેતૃત્વ માટે હંમેશા યાદ કરવામાં આવશે.”
૧૯૩૬માં જન્મેલા ડા. ચિદમ્બરમે પ્રેસિડેન્સી કાલેજ, ચેન્નાઈ અને ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટીટ્યુટ આૅફ સાયન્સ, બેંગલુરુમાં અભ્યાસ કર્યો હતો. તેમની શાનદાર કારકિર્દીમાં, તેમણે ભાભા એટોમિક રિસર્ચ સેન્ટરના ડાયરેક્ટર, એટોમિક એનર્જી કમિશનના ચેરમેન અને ભારત સરકારના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક સલાહકાર (૨૦૦૧-૨૦૧૮) સહિત ઘણા મુખ્ય હોદ્દા સંભાળ્યા છે. તેમણે ઇન્ટરનેશનલ એટોમિક એનર્જી એજન્સીના બોર્ડ ઓફ ગવર્નર્સના અધ્યક્ષ તરીકે પણ સેવા આપી હતી.
ડા. ચિદમ્બરમે ૧૯૭૪માં ભારતના પ્રથમ પરમાણુ પરીક્ષણ અને ૧૯૯૮માં પોખરણ-૨ પરીક્ષણમાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી હતી. આ પરીક્ષણોએ વૈશ્વિક મંચ પર ભારતને પરમાણુ શક્તિ તરીકે
આભાર – નિહારીકા રવિયા સ્થાપિત કર્યું. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ,ડીએઇ ટીમે પરમાણુ સંશોધન અને વિકાસમાં ઘણા સીમાચિહ્નો સ્થાપિત કર્યા. ઉચ્ચ દબાણયુક્ત ભૌતિકશાત્ર, સ્ફટિક વિજ્ઞાન અને સામગ્રી વિજ્ઞાનમાં તેમના સંશોધનથી વિજ્ઞાનના આ ક્ષેત્રોમાં નવી સમજ પડી અને ભારતમાં આધુનિક સામગ્રી વિજ્ઞાન સંશોધનનો પાયો નાખ્યો.
ડો. ચિદમ્બરમે ભારતમાં સુપર કોમ્પ્યુટરના સ્વદેશી વિકાસ અને નેશનલ નોલેજ નેટવર્કની શરૂઆત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું હતું. આ નેટવર્ક સમગ્ર દેશમાં સંશોધન અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને જાડવામાં મદદરૂપ બન્યું. તેમણે ઉર્જા, આરોગ્યસંભાળ અને વ્યૂહાત્મક આત્મનિર્ભરતા જેવા ક્ષેત્રોમાં નવા પ્રોજેક્ટ્સ શરૂ કર્યા, જે ભારતના વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીના વિકાસમાં સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થયા.
ડા. ચિદમ્બરમને ૧૯૭૫માં પદ્મશ્રી અને ૧૯૯૯માં પદ્મ વિભૂષણ સહિત અનેક પ્રતિષ્ઠિત પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમણે ઘણી યુનિવર્સિટીઓમાંથી માનદ ડોક્ટરેટ મેળવ્યા હતા અને ભારતીય અને આંતરરાષ્ટÙીય એકેડેમી ઓફ સાયન્સના ફેલો પણ હતા. વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી દ્વારા રાષ્ટÙીય વિકાસને પ્રોત્સાહિત કરવાના તેમના પ્રયાસોએ તેમને એક સ્વપ્નદ્રષ્ટા નેતા તરીકે સ્થાપિત કર્યા.
ડીએઇ સચિવ અજિત કુમાર મોહંતીએ તેમના નિધનને રાષ્ટ્ર માટે અપુરતી ખોટ ગણાવી હતી. તેમણે કહ્યું, “ડા. ચિદમ્બરમના યોગદાનથી ભારતની પરમાણુ ક્ષમતા અને વ્યૂહાત્મક આત્મનિર્ભરતામાં વધારો થયો છે. તેમનું નિધન વૈજ્ઞાનિક સમુદાય માટે ઊંડો આંચકો છે.” દેશે એક સાચા સ્વપ્નદ્રષ્ટાને ગુમાવ્યો છે, અને આ દુઃખદ ઘડીએ તેમના પરિવાર અને પ્રિયજનો પ્રત્યે હૃદયપૂર્વક સંવેદના વ્યક્ત કરવામાં આવે છે.
