યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે ભારત સાથે વેપાર કરાર હજુ સુધી અંતિમ સ્વરૂપ પામ્યો નથી. આ નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે ૧ ઓગસ્ટ, ૨૦૨૫ ની ટેરિફ સમયમર્યાદા, જે ટ્રમ્પે પોતે નક્કી કરી હતી, હવે ખૂબ નજીક છે. એરફોર્સ વન પર પત્રકારો સાથે વાત કરતા ટ્રમ્પે કહ્યું કે ભારત સાથે વેપાર વાટાઘાટો “ખૂબ જ સકારાત્મક રીતે ચાલી રહી છે”, પરંતુ તે જ સમયે તેમણે એ પણ સંકેત આપ્યો કે ભારતમાંથી આવતા ઉત્પાદનો પર ૨૦% થી ૨૫% ની આયાત ડ્યુટી (ટેરિફ) લાદી શકાય છે.
એક પ્રશ્નના જવાબમાં ટ્રમ્પે કહ્યું – “ભારત મારો મિત્ર છે, પરંતુ ઘણો ટેરિફ વસૂલ કરે છે”. તેમણે કહ્યું કે હા, મને લાગે છે કે ભારતે વધુ ટેરિફ ચૂકવવો પડશે. ભારત મારો મિત્ર છે. મારી અપીલ પર તેઓએ પાકિસ્તાન સાથે યુદ્ધનો અંત લાવ્યો. પરંતુ ભારત વિશ્વના લગભગ દરેક દેશ કરતાં અમેરિકા પાસેથી વધુ ટેરિફ વસૂલ કરી રહ્યું છે. હવે મેં સત્તા સંભાળી લીધી છે, અને આ બધું સમાપ્ત થઈ જશે. જોકે, અમેરિકા દ્વારા હજુ સુધી ભારતને કોઈ ઔપચારિક પત્ર કે સૂચના જારી કરવામાં આવી નથી, જેમ ટ્રમ્પે અન્ય દેશોના કિસ્સામાં કરી હતી.
તાજેતરના અઠવાડિયામાં, ટ્રમ્પ સતત સંકેત આપી રહ્યા છે કે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ટૂંક સમયમાં વેપાર કરાર થઈ શકે છે, જેના કારણે આશા જાગી છે કે ૧ ઓગસ્ટ પહેલા કરાર થઈ જશે. પરંતુ અત્યાર સુધી ન તો કોઈ નક્કર નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે કે ન તો કોઈ ઔપચારિક જાહેરાત, જેના કારણે વ્યાપાર વર્તુળોમાં અનિશ્ચિતતા વધી છે. નોંધનીય છે કે અગાઉ, ૨૨ એપ્રિલ ૨૦૨૫ ના રોજ, અમેરિકાએ ભારતમાંથી આયાત થતા માલ પર ૨૬% સુધીનો ટેરિફ લાદ્યો હતો, જે થોડા સમય પછી અસ્થાયી રૂપે બંધ કરી દેવામાં આવ્યો હતો. આ પગલું પારસ્પરિક ટેરિફ નીતિ હેઠળ લેવામાં આવ્યું હતું, જેમાં અમેરિકા અમેરિકન ઉત્પાદનો પર ઊંચા ટેરિફ લાદતા દેશો પર બદલો લેતી ડ્યુટી લાદે છે.
અમેરિકા ભારતનો સૌથી મોટો વેપારી ભાગીદાર છે. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૩-૨૪ માં, બંને દેશો વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વેપાર ૧૯૧ બિલિયન હતો. ભારતે અમેરિકાને ૭૭.૫ બિલિયનની નિકાસ કરી હતી, જ્યારે ઇં૫૫.૪ બિલિયનની આયાત કરી હતી. પરંતુ ટ્રમ્પના સંરક્ષણવાદી વલણ અને સંભવિત નવા ટેરિફને કારણે આ વેપાર સંતુલન જોખમમાં મુકાઈ શકે છે.
આ દરમિયાન, કેન્દ્રીય વાણિજ્ય મંત્રી પીયૂષ ગોયલે રવિવારે કહ્યું હતું કે ભારત હવે આત્મવિશ્વાસ અને મજબૂતાઈ સાથે વેપાર કરારોમાં પ્રવેશ કરે છે. અમેરિકા સાથે અમારી વાતચીત સારી રીતે આગળ વધી રહી છે. અમે સંતુલિત અને ફાયદાકારક કરારો તરફ આગળ વધી રહ્યા છીએ. આ ઉપરાંત, ૧૪ જુલાઈના રોજ, એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર અંગે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે મજબૂત પ્રગતિ થઈ છે અને બંને દેશો પરસ્પર હિતો અનુસાર સંતુલન બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
