જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં ઇન્ટરનેટ લેન્ડસ્કેપ ઝડપથી બદલાઈ રહ્યો છે. અગાઉ, એરટેલ, જિયો અને બીએસએનએલ જેવી મોટી કંપનીઓનો એકાધિકાર હતો. હવે, સ્થાનિક યુવાનો પણ ઇન્ટરનેટ સેવા પ્રદાતા બનીને આ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કરી રહ્યા છે.આ યુવાનોએ માત્ર ઇન્ટરનેટ સ્પીડ અને એક્સેસમાં સુધારો કર્યો નથી પણ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં વાઇફાઇ નેટવર્કનો વિસ્તાર કરીને જીવનને સરળ બનાવ્યું છે. જમ્મુ અને શ્રીનગર, જે એક સમયે નેટવર્ક કનેક્ટેવિટીના અભાવ માટે કુખ્યાત હતા, હવે સ્થાનિક ઇન્ટરનેટ સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ માટે નવા હબ બની રહ્યા છે.ફાઇબર નેટવર્ક બિછાવીને, આ યુવાનો માત્ર નોકરીઓ જ નહીં પરંતુ ડિજિટલ ઇન્ડિયાના સ્વપ્નને વાસ્તવિકતામાં પણ ફેરવી રહ્યા છે. શ્રીનગરના ફહીમ હુસૈન એવા યુવાનોમાંના એક છે જેમણે આ ક્ષેત્રમાં શરૂઆત કરી હતી.તેમણે ૨૦૧૭ માં ઇન્ટરનેટ સેવા શરૂ કરી હતી અને ૨૦૧૯ માં લાઇસન્સ મેળવ્યું હતું. આજે, તેમની પેઢી શ્રીનગર અને જમ્મુ બંનેમાં ઘરેલુ અને વ્યવસાયિક સેવાઓ પૂરી પાડે છે.ફહીમ કહે છે કે મોટી કંપનીઓની પહોંચ મર્યાદિત છે, જ્યારે અમે સ્થાનિક છીએ, તેથી અમે દરેક જગ્યાએ પહોંચી શકીએ છીએ. ગ્રામીણ અને શહેરી વિસ્તારોમાં, જ્યાં મોટી કંપનીઓના નેટવર્ક નબળા છે, લોકો હવે સ્થાનિક પ્રોવાઇડર્સ પર આધાર રાખે છે.દેશમાં ઇન્ટરનેટ સેવા પૂરી પાડવા માટે, ઔપચારિક સરકારી પરવાનગી,આઇએસપી (ઇન્ટરનેટ સર્વિસ પ્રોવાઇડર) લાઇસન્સ મેળવવું જરૂરી છે. આ લાઇસન્સ ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ દ્વારા જારી કરવામાં આવે છે. લાઇસન્સ રાષ્ટÙીય, રાજ્ય અને જિલ્લા સ્તરે ઉપલબ્ધ છે.લાઇસન્સ મેળવવા માટે, કંપનીએ પહેલા તેની પેઢી રજીસ્ટર કરાવવી પડશે અને પછી એક નિશ્ચિત સુરક્ષા ડિપોઝિટ (આશરે ૫૦,૦૦૦ થી ૨૦૦,૦૦૦ રૂપિયા સુધી) જમા કરાવવી પડશે. સરકારની “ડિજિટલ ઇન્ડિયા” અને “સ્ટાર્ટઅપ પોલિસી ૨૦૨૪” હેઠળ, સ્થાનિક ઉદ્યોગસાહસિકો જેઓ તેમના શહેરો અથવા ગામડાઓમાં ઇન્ટરનેટ સેવાઓ સ્થાપિત કરવા માંગે છે તેમને હવે પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયાનો ધ્યેય એ છે કે દેશના દરેક ખૂણા સુધી ઇન્ટરનેટ ઍક્સેસ પહોંચે અને લોકો મોટી કંપનીઓ પર સંપૂર્ણપણે નિર્ભર ન રહે.આરએસપુરાના મદન સિંહ ચાર વર્ષથી ઇન્ટરનેટ સેવાઓ પૂરી પાડી રહ્યા છે. તેમણે આરએસપુરાથી આસપાસના ૨૦ ગામડાઓમાં પોતાનું નેટવર્ક વિસ્તાર્યું છે. મદન સમજાવે છે કે શરૂઆતમાં, તેમણે ફક્ત થોડા ઘરોને જ કનેક્શન પૂરા પાડ્યા હતા. હવે, ચારસોથી વધુ ઘરો અમારી સેવાઓનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે.અમારી યોજનાઓ ૫૦૦ રૂપિયાથી શરૂ થાય છે અને ૧,૦૦૦ રૂપિયા સુધી જાય છે. જમ્મુના સનમ મહાજન કહે છે કે તેમણે આ વ્યવસાય ૨૦૧૯ માં શરૂ કર્યો હતો. હવે, તેમની પાસે એક હજારથી વધુ કનેક્શન છે, જે મોટાભાગે દુકાનદારો અને નાના વ્યવસાયો માટે છે. સનમ કહે છે કે મોટી કંપનીઓ પાસે પૈસા અને સંસાધનો હોવા છતાં, તેઓ ગ્રાહકોને સમાન ગતિ આપી શકતા નથી. “અમે ફક્ત એક જ કોલથી કનેક્શન પ્રદાન કરીએ છીએ, તેથી લોકો અમારા પર વિશ્વાસ કરે છે,” તે કહે છે. વધુમાં, તે અને તેના જેવા ઘણા અન્ય સેવા પ્રદાતાઓ હવે ડઝનબંધ યુવાનોને તકનીકી, ઇન્સ્ટોલેશન અને સેવા સપોર્ટમાં જાડી રહ્યા છે.
