આર્મી ચીફે કહ્યું, આધુનિક યુદ્ધનું સ્વરૂપ બદલાઈ ગયું છે. ભારતે તેની હવાઈ સંરક્ષણ નીતિને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરવી જાઈએ. તેમણે સમજાવ્યું કે હવે જમીન, હવા, સમુદ્ર, અવકાશ અને સાયબરસ્પેસ સહિત દરેક દિશામાંથી એક સાથે ધમકીઓ ઉભરી રહી છે. જનરલે કહ્યું કે ડ્રોન સ્વોર્મ્સ, જામિંગ તકનીકો અને રીઅલ-ટાઇમ ઇન્ટેલિજન્સ ભવિષ્યના યુદ્ધમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે.સેના પ્રમુખ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ જણાવ્યું છે કે આધુનિક યુદ્ધનું સ્વરૂપ સંપૂર્ણપણે બદલાઈ ગયું છે, અને ભારતે તેની હવાઈ સંરક્ષણ નીતિ અને સિદ્ધાંતને નવા અભિગમ સાથે ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરવાની જરૂર છે. તેઓ બુધવારે રાજધાનીમાં ઇન્સ્ટીટયુટ ફોર ડિફેન્સ સ્ટડીઝ એન્ડ એનાલિસિસ ખાતે આયોજિત દિલ્હી સંરક્ષણ સંવાદમાં બોલી રહ્યા હતા.જનરલ દ્વિવેદીએ કહ્યું કે આજની લડાઈઓ હવે કોઈ ચોક્કસ મોરચા સુધી મર્યાદિત નથી. ધમકીઓ હવે જમીન, હવા, સમુદ્ર, અવકાશ અને સાયબરસ્પેસ – દરેક દિશામાંથી એક સાથે ઉભરી રહી છે. તેમણે ચેતવણી આપી હતી કે ભારતે નેટવર્ક-કેન્દ્રિત યુદ્ધ માટે તૈયાર રહેવું જાઈએ, જેમાં ડ્રોન સ્વોર્મ્સ, જામિંગ તકનીકો, કાઉન્ટર-ડ્રોન સિસ્ટમ્સ અને રીઅલ-ટાઇમ ઇન્ટેલિજન્સ જેવી ક્ષમતાઓ નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવશે.તાજેતરના આંતરરાષ્ટ્રીય સંઘર્ષોનો ઉલ્લેખ કરતા, આર્મી ચીફે કહ્યું કે ભવિષ્યનું યુદ્ધ ફક્ત મિસાઇલો અથવા ફાઇટર જેટ પર આધારિત રહેશે નહીં. તેમણે કહ્યું, “જે વધુ ચપળ, લવચીક અને તકનીકી રીતે સક્ષમ છે તે વિજયી બનશે.” ખાસ કરીને યુક્રેન યુદ્ધે મૂલ્યવાન પાઠ આપ્યા. આ યુદ્ધમાં માહિતી પ્રણાલીઓનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.આર્મી ચીફે સમજાવ્યું કે આધુનિક સંરક્ષણ પ્રણાલીઓમાં કૃત્રિમ બુદ્ધિ, ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટિંગ, સેમિકન્ડક્ટર ચિપ્સ અને આગામી પેઢીના સંચાર નેટવર્કને સમાવવા માટે કાર્ય ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. જનરલ દ્વિવેદીએ કહ્યું, “ટેકનોલોજી હવે થોડા દેશો અથવા સંગઠનો સુધી મર્યાદિત નથી; તે બધા માટે સુલભ છે, જેણે યુદ્ધની ગતિશીલતાને સંપૂર્ણપણે બદલી નાખી છે.”સેના પ્રમુખ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ એમ પણ કહ્યું હતું કે ઓપરેશન સિંદૂરના પહેલા તબક્કા દરમિયાન ઓપન-સોર્સ એનાલિટિક્સ અને આગાહી વિશ્લેષણે અમને નોંધપાત્ર મદદ કરી. દેશમાંથી ઘણા સ્વયંસેવકો આગળ આવ્યા. ભારતીય ડાયસ્પોરા પણ મદદ કરવા આગળ આવ્યા. ઓપરેશન સિંદૂરના પહેલા તબક્કા દરમિયાન અમે ખૂબ જ મજબૂત હતા. અમે તેમાંથી ઘણું શીખ્યા, તેથી સિંદૂરનો બીજા તબક્કો હોય કે પછીની કોઈપણ લડાઈ, અમે તેને મોટા પાયે જાઈ રહ્યા છીએ.આ સંવાદમાં સંરક્ષણ પ્રધાન, ત્રણેય સસ્ત્ર દળોના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ, સંરક્ષણ ઉદ્યોગના નિષ્ણાતો અને ઘણા વિદેશી વ્યૂહાત્મક વિશ્લેષકો હાજર રહ્યા હતા.
