બજાર નિયમનકાર સેબીએ લાંબા સમયથી આઇઆઇએફએલ સિક્્યોરિટીઝ સાથે સંકળાયેલા સંજીવ ભસીન અને તેમના ઘણા સહયોગીઓને ઇક્વીટી માર્કેટમાં પ્રવેશવા પર પ્રતિબંધ મૂક્્યો છે. તેમને સીધા કે પરોક્ષ રીતે ઇક્વીટી ખરીદવા, વેચવા અથવા વ્યવહાર કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. સેબીએ આ લોકોને બજારમાં છેતરપિંડી માટે પ્રતિબંધિત કર્યા છે.
સેબીએ તેની તપાસમાં જણાવ્યું હતું કે આ લોકો શેર પર પંપ એન્ડ ડમ્પ યોજના હેઠળ ગેરકાયદેસર રીતે પૈસા કમાઈ રહ્યા હતા. જૂન ૨૦૨૪ માં શરૂ થયેલી સેબીની તપાસમાં જાણવા મળ્યું હતું કે ભસીને એક ખાનગી કંપનીને ચોક્કસ શેર ખરીદવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો, જેના કારણે કિંમતો અને ટ્રેડિંગ વોલ્યુમ પર અસર પડી હતી.
સેબીનો આરોપ છે કે આ છેતરપિંડીથી ૧૧.૩૭ કરોડ રૂપિયાનો ગેરકાયદેસર નફો થયો હતો. આ સમગ્ર રકમ આરોપીઓ પાસેથી સંયુક્ત રીતે અને અલગ અલગ રીતે જપ્ત કરવાની છે. સેબીના નિર્દેશ મુજબ, આરોપીઓએ સમગ્ર રકમ શેડ્યુલ્ડ કોમર્શિયલ બેંકોમાં ફિક્સ ડિપોઝિટ ખાતાઓમાં જમા કરાવવાની રહેશે અને સેબીના આગામી આદેશ સુધી આ રકમ સ્થિર રહેશે. આદેશ અનુસાર, આરોપીઓને ઇક્વીટી માર્કેટમાં ભાગ લેવાથી સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધિત કરવામાં આવ્યા છે. આરઆરબી માસ્ટર સિક્્યોરિટીઝ દિલ્હી લિમિટેડને ખાસ કરીને તેના માલિકીના ખાતા દ્વારા સિક્્યોરિટીઝમાં વ્યવહાર કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે.
પૂર્ણકાલીન સભ્ય કમલેશ સી. વાર્શ્નેય દ્વારા પસાર કરાયેલા વચગાળાના આદેશમાં, બજાર નિયમનકારે જણાવ્યું હતું કે ભસીન પહેલા પોતે ઇક્વીટી ખરીદતા હતા અને પછી ન્યૂઝ ચેનલો અને આઇઆઇએફએલના ટેલિગ્રામ ચેનલ પર જનતાને તે જ ઇક્વીટીની ભલામણ કરતા હતા. આદેશમાં વધુમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રેકોર્ડ પરના તમામ પુરાવાઓનું વિશ્લેષણ કર્યા પછી, હું માનું છું કે ઇક્વીટી બજારનું રક્ષણ કરવા અને ગેરકાયદેસર લાભના વધુ બગાડને રોકવા માટે વચગાળાના આદેશ પસાર કરવાની સત્તાનો ઉપયોગ કરવો યોગ્ય છે, જે નિયમનકારી પહોંચની બહાર હોઈ શકે છે.
સેબીએ સંજીવ ભસીન અને અન્ય ૧૧ લોકો સામે કડક વચગાળાના પગલાં જાહેર કર્યા છે. તેમના ખાતા ધરાવતી બેંકોએ સેબીની પરવાનગી વિના ડેબિટની મંજૂરી આપવી જાઈએ નહીં. સેબીના આદેશ વિના એફડીમાં ફંડ ટ્રાન્સફર અને ક્રેડિટની મંજૂરી છે. ડેબિટ માટે ડીમેટ ખાતા પણ ફ્રીઝ કરવામાં આવ્યા છે, પરંતુ ક્રેડિટની મંજૂરી છે.
બધા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને સિક્્યોરિટીઝ રિડેમ્પશન પર પ્રતિબંધ છે અને સેબી મંજૂરી આપે ત્યાં સુધી જંગમ કે સ્થાવર સંપત્તિનું વેચાણ પ્રતિબંધિત છે. નોટિસ મેળવનારાઓએ ૧૫ દિવસની અંદર સંપત્તિની સંપૂર્ણ યાદી પ્રદાન કરવાની રહેશે. એકવાર જપ્ત કરાયેલ રૂ. ૧૧.૩૭ કરોડ જમા થઈ ગયા પછી, આ પ્રતિબંધો હટાવી શકાય છે. હાલની ડેરિવેટિવ પોઝિશન્સ બંધ કરી શકાય છે અથવા ૩ મહિનાની અંદર સમાપ્ત થવાની મંજૂરી આપી શકાય છે. ઓર્ડરની તારીખ પહેલાં કરવામાં આવેલા વ્યવહારો સામાન્ય રીતે સેટલ કરી શકાય છે.
બિઝનેસ ન્યૂઝ ચેનલોમાં નિયમિતપણે મહેમાન તરીકે દેખાતા ભસીનને અગ્રણી પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ હોવાનું જાણવા મળ્યું. સેબીએ લલિત ભસીન અને આશિષ કપૂર પર પણ પ્રતિબંધ મૂક્્યો હતો. આ ઉપરાંત રાજીવ કપૂર, જગત સિંહ અને પ્રવીણ ગુપ્તાને આ કેસમાં માહિતીનો દુરુપયોગ કરનારા તરીકે નામ આપવામાં આવ્યા હતા. સેબીએ જણાવ્યું હતું કે આ વ્યક્તિઓએ યોજના હેઠળ કરવામાં આવેલા ગેરકાયદેસર વેપારમાંથી પણ નફો કર્યો હશે.
