બંધારણ ઘડવૈયા ડા. ભીમરાવ આંબેડકરના જીવન સાથે સંકળાયેલા પંચતીર્થોમાંથી, સરકાર હાલમાં દેશમાં જ યાત્રાઓનું આયોજન કરશે. સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા વિભાગે યાત્રાની માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે. આ યાત્રાનો સંપૂર્ણ ખર્ચ સરકાર ભોગવશે. આમાં, દલિત સમુદાયને બસ, ટ્રેન અને વિમાન દ્વારા આંબેડકર યાત્રાધામોની યાત્રા કરાવવામાં આવશે.
નોંધનીય છે કે ગયા વર્ષે બજેટમાં, રાજ્ય સરકારે આંબેડકરના જીવન સાથે સંબંધિત પંચતીર્થોની યાત્રાનું આયોજન કરવાની જાહેરાત કરી હતી. આ પંચતીર્થોમાં દેશમાં તેમના જન્મ, બૌદ્ધ ધર્મ અપનાવવાના સ્થળ, મૃત્યુ અને ચૈત્યભૂમિ સાથે સંબંધિત સ્થળો તેમજ લંડનમાં તેમની શિક્ષણ યાત્રાનો સમાવેશ થાય છે. જા કે, રાજ્ય સરકાર વિદેશમાં સ્થિત આંબેડકર સ્મારકોની યાત્રાનું આયોજન કરવાનું પણ વિચારી રહી છે, પરંતુ હાલમાં, દેશમાં સ્થિત યાત્રાધામો માટે સમાજ કલ્યાણ વિભાગ દ્વારા આ યાત્રાની વિગતવાર માર્ગદર્શિકા જારી કરવામાં આવી છે.
દર વર્ષે કેટલા લોકો યાત્રા પર જશે તે સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા વિભાગના નિયામકની અધ્યક્ષતાવાળી સમિતિ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવશે. દરેક જિલ્લાનો ક્વોટા નિર્ધારિત સંખ્યા અનુસાર નક્કી કરવામાં આવશે. ક્વોટા નક્કી થયા પછી, અરજીઓ લેવામાં આવશે અને જા નિર્ધારિત ક્વોટા કરતાં વધુ અરજીઓ પ્રાપ્ત થશે, તો પસંદગી લોટરી દ્વારા કરવામાં આવશે.
આમાં, જે લોકો રાજસ્થાનના વતની છે અને અનુસૂચિત જાતિના છે અને આવકવેરા ભરતા નથી તેમને આ યાત્રા માટે મોકલવામાં આવશે. પસંદ કરાયેલા લોકોએ જાહેર કરવું પડશે કે તેઓ આ યાત્રામાં પહેલા ગયા નથી અને આ સાથે, તેઓ શારીરિક અને માનસિક રીતે સ્વસ્થ હોવા જાઈએ.
આ યાત્રા કુલ ૩૫૯૬ કિમી લાંબી હશે. તેમાં આંબેડકરનું જન્મસ્થળ મહુ (મધ્યપ્રદેશ), દીક્ષા ભૂમિ (નાગપુર, મહારાષ્ટÙ), મહાપરિનિર્વાણ ભૂમિ (હાલીપુર, દિલ્હી) અને ચૈત્ય ભૂમિ (ઇન્દુમિલ, મુંબઈ)નો સમાવેશ થાય છે. આ યાત્રા જયપુરથી શરૂ થશે અને દિલ્હી, મહુ, નાગપુર અને મુંબઈ થઈને જયપુર પરત ફરશે.
