ભારતને ૧૯૪૭માં બ્રિટિશ વસાહતી વહીવટથી સ્વતંત્રતા મળી. આ સ્વતંત્રતા પછી તરત જ, ઉત્તર પૂર્વમાં નાગાલેન્ડમાં એક સાર્વભૌમ સ્વતંત્ર રાજ્ય સ્થાપિત કરવા માટે સંઘર્ષ શરૂ થયો. આ સંઘર્ષ આજે પણ ચાલુ છે. ઘણી સંસ્થાઓ સમયાંતરે આ સંઘર્ષને વેગ આપતી રહે છે. તેમાં એનએસસીએન આઇએમ મુખ્ય છે. આ સંગઠને સાથે મળીને દાયકાઓ પહેલા નાગાલેન્ડ સંઘર્ષ શરૂ કર્યો હતો. હવે, દાયકાઓ પછી, તેમની વચ્ચે અણબનાવના અહેવાલો છે. દરમિયાન, નાગા બળવાખોર નેતાઓએ મ્યાનમારમાં જાડાવાનો નિર્ણય લીધો છે.
વરિષ્ઠ નેતા ઇકાટો નાગાલેન્ડની રાષ્ટ્રીય સમાજવાદી પરિષદ આઇઝેક મુઇવાહના સ્થાપક આઇઝેક ચિશી સ્વુના પુત્ર છે. તે સૌથી મોટા નાગાનો ભાગ છે. આ બળવાખોર જૂથ ૧૯૯૭ થી અસ્તીત્વમાં છે. હવે, તેમાં એક સમસ્યા છે. કડક શબ્દોમાં કહીએ તો, ઇકાટોએ નાગાઓને નિષ્ફળ બનાવવા માટે એનએસસીએન આઇએમના વર્તમાન નેતૃત્વને દોષી ઠેરવ્યું. તે આબ્શાલોમમાં જાડાવાનો પોતાનો નિર્ણય પણ જાહેર કરે છે. રમન અને એચએસ રામસન મ્યાનમાર સ્થિત બે નાગા બળવાખોર નેતાઓ છે. તે મ્યાનમારનો છે. આવી સ્થિતિમાં, હવે તેઓ મ્યાનમારની મદદથી નાગાલેન્ડમાં ફરીથી સંઘર્ષ શરૂ કરવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે.
ઇકાટોએ એમ પણ કહ્યું કે કેન્દ્રએ માળખાનો અમલ ન કરીને નાગાઓ સાથે “દગો” કર્યો છે. આ કરાર, જે ૨૦૧૫ માં તેમના પિતા આઇઝેક ચિશી સ્વુના મૃત્યુ પહેલા હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યો હતો.એનએસસીએન આઇએમની સ્થાપના ઇસાક ચિશી સ્વુ અને થુઇંગલેંગ મુઇવાહ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. સ્વુનું ૨૦૧૬ માં અવસાન થયું હતું જ્યારે મુઇવાહ હવે જૂથના જનરલ સેક્રેટરી છે, જેમને તેઓ એટો કિલોન્સર (વડા પ્રધાન) કહે છે.
ઇકાટોના પ્રસ્થાનને કેન્દ્ર અને એનએસસીએન આઇએમ વચ્ચે ચાલી રહેલી શાંતિ પ્રક્રિયા માટે એક અવરોધ તરીકે જાવામાં આવી રહ્યું છે. જે ૧૯૯૭માં યુદ્ધવિરામ પછી શરૂ થયું હતું. આ ફ્રેમવર્ક કરાર પર સપ્ટેમ્બરમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની હાજરીમાં હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. ૭૬ વર્ષ જૂના નાગા ગુનાનો અંત લાવવા માટે કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવા માટે ૨૦૧૫નો સમય નક્કી થવાનો હતો. પરંતુ સરકારનું કહેવું છે કે એનએસસીએન આઇએમના કારણે આ કરાર હજુ સુધી શક્ય બન્યો નથી.
એનએસસીએન આઇએમ સહિત નાગા જૂથો દાવો કરે છે કે નાગા ક્યારેય ભારત અને મ્યાનમારનો ભાગ નહોતા. અંગ્રેજા ગયા પછી, તેમને બળજબરીથી ભારતમાં ભેળવી દેવામાં આવ્યા. નાગા બળવાખોર જૂથોએ મોટી કાર્યવાહી કરી હતી. ૧૯૯૭માં સીઇએસઇઆર પર હસ્તાક્ષર થયા ત્યાં સુધી મોટા પાયે હિંસા ચાલુ રહી.
