જો તમે પાંચસો વર્ષ પહેલાં અથવા આજથી પાંચસો વર્ષ પહેલાંની મુસાફરી કરો, તો તમને ટેક્નોલોજી અને દવામાં કેટલો બદલાવ આવ્યો છે તે જોઈને તમે આશ્ચર્યચકિત થઈ જશો. ભૌગોલિક રાજકીય વ્યવસ્થા તમારા માટે કોઈ અર્થમાં નથી. ભાષા અને બોલી સંપૂર્ણપણે બદલાયેલી હોઈ શકે છે. પરંતુ તમે જોશો કે લોકો લોભ અને ડર માટે પડતા હોય છે જેમ તેઓ આપણા વર્તમાન વિશ્વમાં કરે છે. તમે લોકોને જોખમ, ઈર્ષ્યા અને એજ જૂનાં આકર્ષણો દ્વારા તમને પરિચિત હોય તેવી રીતે સમજાવતા જોશો. તમે અતિશય આત્મવિશ્વાસ અને ટૂંકી દૃષ્ટિથી જોશો જે તમને આજે લોકોના વર્તનની યાદ અપાવે છે. તમે એવા લોકોને જોશો કે જેઓ સુખી જીવનનું રહસ્ય શોધતા હોય અને નિશ્ચિતતા શોધવાનો પ્રયાસ કરતા હોય જ્યારે કોઈ એવી રીત અસ્તિત્વમાં ન હોય જે સંપૂર્ણપણે સંબંધિત હોય. જ્યારે કોઈ અજાણ્યા વિશ્વમાં લઈ જવામાં આવે, ત્યારે તમે લોકોનું વર્તન જોવામાં થોડી મિનિટો પસાર કરશો અને કહેશો, “આહ, મેં આ પહેલા જોયું છે. હંમેશની જેમ.” પરિવર્તન આપણું ધ્યાન ખેંચે છે કારણ કે તે આશ્ચર્યજનક અને ઉત્તેજક છે. પરંતુ વર્તણૂકો
કે જે ક્યારેય બદલાતી નથી તે ઇતિહાસના સૌથી શક્તિશાળી પાઠ છે, કારણ કે તેઓ ભવિષ્યમાં શું અપેક્ષા રાખે છે તેનું પૂર્વાવલોકન કરે છે. તમારું ભવિષ્ય. દરેકનું ભવિષ્ય. તમે કોણ છો, તમે ક્યાંના છો, તેનાથી કોઈ ફરક પડતો નથી, તમારી ઉંમર કેટલી છે અથવા તમે કેટલા પૈસા કમાઓ છો, માનવ વર્તનમાંથી કાલાતીત પાઠો છે જે તમે ક્યારેય શીખી શકો છો તે કેટલીક સૌથી મહત્વપૂર્ણ બાબત છે. તે એક સરળ વિચાર છે પરંતુ તેને અવગણવું ખૂબ સરળ છે. અને એકવાર તમે તેને સમજી લો, પછી તમે તમારા પોતાના જીવનને વધુ સારી રીતે સમજવામાં સમર્થ હશો, વિશ્વ શા માટે જેવું છે તે સમજી શકશો અને ભવિષ્યમાં શું છે તેનાથી વધુ સરળ બની શકશો. એમેઝોનના સ્થાપક જેફ બેઝોસે એકવાર કહ્યું હતું કે તેમને વારંવાર પૂછવામાં આવે છે કે આગામી દસ વર્ષમાં શું બદલાવ આવશે? બીજો પ્રશ્નઃ આગામી દસ વર્ષમાં શું બદલાશે નહીં? તેમણે કહ્યું છેઃ બીજો પ્રશ્ન ખરેખર બેમાંથી વધુ મહત્વપૂર્ણ છે. જે વસ્તુઓ ક્યારેય બદલાતી નથી તે મહત્વની છે કારણ કે તમે એ જાણવામાં ખૂબ વિશ્વાસ મૂકી શકો છો કે તે ભવિષ્યને કેવી રીતે આકાર આપશે. એમેઝોનના ગ્રાહકોને ઓછી કિંમતો અને ઝડપી શિપિંગ ન જોઈતું હોય તેવા ભવિષ્યની કલ્પના કરવી અશક્ય છે- જેથી તે આ વસ્તુઓમાં જંગી રોકાણ કરી શકે. જીવનના લગભગ તમામ ક્ષેત્રોમાં સમાન ફિલસૂફી કામ કરે છે. આવતા વર્ષે (અથવા કોઈપણ વર્ષે) શેરબજાર શું કરશે તેની મને કોઈ જાણકારી નથી. પરંતુ મને લોભ અને ડર માટે લોકોના વલણ વિશે ખૂબ વિશ્વાસ છે, જે ક્યારેય બદલાતો નથી. તેથી હું તે જ વિચારવામાં મારો સમય પસાર કરું છું. મને ખબર નથી કે આગામી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી કોણ જીતશે. પરંતુ મને વિશ્વાસ છે કે જૂની ઓળખ પ્રત્યે લોકોનું જોડાણ તેમની વિચારસરણીને કેવી રીતે પ્રભાવિત કરે છે, જે આજે એક હજાર વર્ષ પહેલા હતું અને હવેથી હજાર વર્ષ હશે. હું તમને કહી શકતો નથી કે આગામી દાયકામાં કયા વ્યવસાયોનું પ્રભુત્વ રહેશે. પરંતુ હું તમને કહી શકું છું કે કેવી રીતે બિઝનેસ લીડર્સ સફળતાને તેમના માથા પર જવા દે છે, આળસુ અને હકદાર બનવું અને આખરે તેમની ધાર ગુમાવવી. આ ચીજ સેંકડો વર્ષોમાં બદલાઈ નથી અને ક્યારેય બદલાશે પણ નહીં.તત્વજ્ઞાનીઓએ એ વિચારની ચર્ચા કરવામાં સદીઓ વિતાવી છે કે તમારા જીવનની અસંખ્ય રીતો છે, અને તમારે માત્ર આ ચોક્કસ સંસ્કરણમાં રહેવાનું થાય છે. કથાઓમાં સ્ત્રી-પુરુષ પ્રેમનો વિષય યુગોથી ચાલે છે. રૂપ બદલાય, લાગણીઓ એની એ જ રહે છે. naranbaraiya277@gmail.com