અલ્લાહાબાદ હાઈકોર્ટે ભારતીય સેના પર કથિત અપમાનજનક ટિપ્પણી બદલ કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીને ઠપકો આપ્યો. સિંગલ જજ બેન્ચે કહ્યું કે “બંધારણની કલમ ૧૯(૧)(ટ્ઠ) વાણી અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાની ખાતરી આપે છે,” તેમ છતાં તે વાજબી પ્રતિબંધોને આધીન છે. કોર્ટે વધુમાં કહ્યું કે કલમ ૧૯(૧) એવા નિવેદનો પર લાગુ પડતી નથી જે “ભારતીય સેના માટે અપમાનજનક” હોય. આ આદેશ જસ્ટીસ સુભાષ વિદ્યાર્થીની સિંગલ બેન્ચે આપ્યો હતો.
૨૦૨૨ની ભારત જોડો યાત્રા દરમિયાન ભારતીય સેના વિરુદ્ધ કથિત અપમાનજનક ટિપ્પણીના સંદર્ભમાં લખનૌ કોર્ટ દ્વારા જારી કરાયેલ સમન્સ ઓર્ડર સામે વિપક્ષી નેતા રાહુલ ગાંધી દ્વારા દાખલ કરાયેલી અરજીને ફગાવી દેતી વખતે હાઇકોર્ટે આ ટિપ્પણી કરી હતી.
જ્યારે રાહુલ ગાંધી લખનૌ કોર્ટમાં હાજર ન થયા, ત્યારે કોર્ટ સમક્ષ વિનંતી સાથે અરજી રજૂ કરવામાં આવી હતી, જેમાં રાહુલ ગાંધીની હાજરી સુનિશ્ચિત કરવા માટે તેમની સામે વોરંટ જારી કરવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. કોર્ટે રાહુલ ગાંધીને પાંચમી તક આપી છે અને તેમને ૨૩ જૂન, ૨૦૨૫ ના રોજ આરોપી તરીકે હાજર થવાનો આદેશ આપ્યો છે, જેમાં કેસની આગામી સુનાવણી હવે ૨૩ જૂને થશે.
એડિશનલ ચીફ જ્યુડિશિયલ મેજિસ્ટ્રેટ આલોક વર્માએ ગાંધીને તેમની સામે દાખલ કરાયેલા માનહાનિના કેસમાં ૨૪ માર્ચે સુનાવણી માટે હાજર રહેવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. આને પડકારતા રાહુલે હાઇકોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો.
આ ફરિયાદ ઉદય શંકર શ્રીવાસ્તવ વતી વકીલ વિવેક તિવારી દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી. ઉદય શંકર શ્રીવાસ્તવ બોર્ડર રોડ્સ ઓર્ગેનાઇઝેશનના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર છે અને તેમનો હોદ્દો આર્મી કર્નલની સમકક્ષ છે. મેજિસ્ટ્રેટના આદેશ સામે રાહુલ ગાંધીની અરજીને ફગાવી દેતા હાઇકોર્ટે કહ્યું કે સીઆરપીસીની કલમ ૧૯૯ (૧) હેઠળ, જે વ્યક્તિ ગુનાનો સીધો ભોગ ન બને તેને પણ “પીડિત” ગણી શકાય જો ગુનાએ તેમને નુકસાન પહોંચાડ્યું હોય અથવા પ્રતિકૂળ અસર કરી હોય.
કોર્ટે જોયું કે આ કેસમાં ફરિયાદી, બોર્ડર રોડ્સ ઓર્ગેનાઇઝેશનના નિવૃત્ત ડિરેક્ટર, જે કર્નલના સમકક્ષ હોદ્દા પર છે, તેમણે ભારતીય સેના વિરુદ્ધ કથિત અપમાનજનક ટિપ્પણીઓ અંગે ફરિયાદ નોંધાવી હતી.
ફરિયાદીને સેના પ્રત્યે ઊંડો આદર છે અને ટિપ્પણીઓથી વ્યક્તિગત રીતે દુઃખ થયું છે તે નોંધીને, કોર્ટે કહ્યું કે તે સીપીઆઇની કલમ ૧૯૯ હેઠળ પીડિત વ્યક્તિ તરીકે લાયક છે અને તેથી ફરિયાદ દાખલ કરવા માટે હકદાર છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, કોર્ટે અવલોકન કર્યું કે આ પ્રારંભિક તબક્કે સમન્સ ઓર્ડરની માન્યતાનું મૂલ્યાંકન કરતી વખતે, સ્પર્ધાત્મક દાવાઓની ગુણવત્તાની તપાસ કરવી જરૂરી નથી, કારણ કે આ જવાબદારી ટ્રાયલ કોર્ટની છે. તે મુજબ, કોર્ટે અરજી ફગાવી દીધી.
