રાજસ્થાનની સાત વિધાનસભા બેઠકો પર પેટાચૂંટણીના કારણે જુદા જુદા જિલ્લાઓમાં આચારસંહિતા લાગુ છે. આચારસંહિતા લાગુ થયા બાદ અહીંની પોલીસ અને વિવિધ એન્ફોર્સમેન્ટ એજન્સીઓએ અત્યાર સુધીમાં ૯૨.૬૮ કરોડ રૂપિયાની રોકડ અને ગેરકાયદેસર દારૂ જપ્ત કર્યો છે. મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારી નવીન મહાજને કહ્યું કે ૧૫ ઓક્ટોબરે આદર્શ આચાર સંહિતા લાગુ થયા બાદ ચૂંટણી પ્રક્રિયાને મની પાવરના પ્રભાવથી મુક્ત રાખવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. ચૂંટણી પંચના ડેટા અનુસાર, સાત વિધાનસભા બેઠકો પર કુલ ૧,૮૬૨ મતદાન મથકો અને ૧૯,૩૬,૫૩૨ મતદારો છે.ચૂંટણી પંચ દ્વારા રચાયેલી ફ્લાઈંગ સ્ક્વોડ, સ્ટેટિક સર્વેલન્સ ટીમ્સ અને પોલીસ જેવી એજન્સીઓ સતત સક્રિય છે. તેમણે કહ્યું કે રાજસ્થાન પોલીસે ચૂંટણી પંચની સૂચનાઓ અનુસાર કાર્ય કરીને રાજ્ય પોલીસ અને અન્ય અમલીકરણ એજન્સીઓ વચ્ચે સૌથી વધુ ૭૬.૦૭ કરોડ રૂપિયા જપ્ત કર્યા છે. તેમણે કહ્યું કે તમામ એજન્સીઓએ સાત જિલ્લામાં કુલ ૪.૨૨ કરોડ રૂપિયાની રોકડ જપ્ત કરી છે.અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે આચારસંહિતા લાગુ થયા બાદ એજન્સીઓ વચ્ચેના પરસ્પર સંકલનના કારણે ૫.૫૨ કરોડ રૂપિયાથી વધુની કિંમતનો ગેરકાયદેસર દારૂ અને ૪૨ લાખ રૂપિયાની દવાઓ પણ જપ્ત કરવામાં આવી છે. આશરે રૂ. ૧.૨ કરોડની કિંમતની સોના અને ચાંદી જેવી કિંમતી ધાતુઓ પણ જપ્ત કરવામાં આવી છે.
રાજ્યની સાત વિધાનસભા બેઠકો – ઝુનઝુનુ, દૌસા, દેવલી-ઉનિયારા, ખિંવસાર, ચૌરાસી, સલુમ્બર અને રામગઢ માટે પેટાચૂંટણી માટે મતદાન ૧૩ નવેમ્બરે થશે અને તેના પરિણામો ૨૩ નવેમ્બરે જાહેર કરવામાં આવશે. રાજ્ય વિધાનસભામાં કુલ ૨૦૦ બેઠકો છે, જેમાંથી પાંચ બેઠકો ધારાસભ્યોના સાંસદ બનવાને કારણે અને બે બેઠક ધારાસભ્યોના અવસાનને કારણે ખાલી પડી છે. જે સાત બેઠકો માટે પેટાચૂંટણી યોજાવાની છે તેમાંથી ચાર કોંગ્રેસ પાસે હતી. રાજ્ય વિધાનસભામાં હાલમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીના ૧૧૪, કોંગ્રેસના ૬૫, ભારત આદિવાસી પાર્ટીના ત્રણ, બહુજન સમાજ પાર્ટીના બે અને રાષ્ટ્રીય લોકદળના એક ધારાસભ્ય છે. આ સિવાય આઠ અપક્ષ ધારાસભ્યો છે.
ચૌરાસી, ખિંવસર, ઝુંઝુનુ અને રામગઢ બેઠકો પર સ્પર્ધા રસપ્રદ બની છે. ખિંવસર બેઠક પર ભાજપ અને રાષ્ટ્રીય લોકતાંત્રિક પાર્ટી વચ્ચે સીધો મુકાબલો હતો, પરંતુ હવે કોંગ્રેસ પણ ત્યાં લીડ લેતી જાવા મળી રહી છે. આ જાટ પ્રભુત્વવાળી બેઠક પરની હરીફાઈ સાંસદ હનુમાન બેનીવાલની આગેવાની હેઠળની આરએલપી માટે અઘરી બની ગઈ છે, કારણ કે આ વખતે તેમાં સત્તાધારી ભાજપ અને મુખ્ય વિપક્ષ કોંગ્રેસ બંનેના ઉમેદવારો છે. અહીં બેનીવાલની પત્ની કનિકા, ભાજપના રતન ચૌધરી અને કોંગ્રેસના રેવંત રામ ડાંગા ચૂંટણી લડી રહ્યા છે.
ભાજપ અને કોંગ્રેસ બંને આદિવાસી પ્રભુત્વ ધરાવતા વિસ્તારની ચૌરાસી વિધાનસભા બેઠક પર ભારત આદિવાસી પાર્ટીના પ્રભાવને નબળો પાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. તાજેતરની લોકસભા અને અગાઉની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓમાં બીએપીએ આ બે રાષ્ટ્રીય પક્ષો પર વર્ચ્યુઅલ લીડ મેળવી હતી. આ વર્ષે યોજાયેલી લોકસભાની ચૂંટણીમાં બીએપી ધારાસભ્ય રાજકુમાર રોત ચૌરાસી બેઠક પરથી જીત્યા હતા.
રાજ્યની ઝુંઝુનુ વિધાનસભા બેઠક માટે આ પેટાચૂંટણીમાં ત્રિકોણીય મુકાબલો માનવામાં આવી રહ્યો છે. ભાજપે પોતાના બળવાખોર રાજેન્દ્ર ભાંભુને ટિકિટ આપી છે. કોંગ્રેસે સાંસદ બ્રિજેન્દ્ર ઓલાના પુત્ર અમિત ઓલાને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. પૂર્વ મંત્રી રાજેન્દ્ર સિંહ ગુડા અને આઝાદ સમાજ પાર્ટીના નેતા અમીન મણિયાર કોંગ્રેસને પડકાર ફેંકી રહ્યા છે. ગુડા અગાઉની કોંગ્રેસ સરકારમાં મંત્રી હતા. કોંગ્રેસે પોતાના ધારાસભ્ય ઝુબેર ખાનના નિધનથી ખાલી થયેલી રામગઢ સીટ પર તેમના પુત્ર આર્યનને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે.જા કે ભાજપ પણ અહીં મહેનત કરી રહ્યું હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. અહીં ભાજપના ઉમેદવાર સુખવંત સિંહ છે. બંને પક્ષો દલિત વોટ બેંકને આકર્ષવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છે. સુખવંત સિંહે છેલ્લી વિધાનસભાની ચૂંટણી આઝાદ સમાજ પાર્ટીના ઉમેદવાર તરીકે લડી હતી, જ્યારે તેમને દલિત સમુદાયના સારા મત મળ્યા હતા. રાજસ્થાનની સાત વિધાનસભા બેઠકોમાંથી જ્યાં પેટાચૂંટણી યોજાવાની છે તેમાં ઝુંઝુનુ બેઠક કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય બ્રિજેન્દ્ર ઓલા માટે છે, દૌસા બેઠક કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય મુરારીલાલ મીણા માટે છે, દેવલી ઉનિયારા બેઠક કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય હરીશ ચંદ્ર મીણા માટે છે, ખિંવસર બેઠક રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ માટે છે. લોકતાંત્રિક પાર્ટીના ધારાસભ્ય હનુમાન બેનીવાલ અને ચોરાસી બેઠક આદિવાસી પાર્ટીના ધારાસભ્ય રાજકુમાર રોતના રાજીનામાને કારણે ખાલી છે. આ વર્ષે યોજાયેલી લોકસભા ચૂંટણીમાં સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા બાદ આ તમામ ધારાસભ્યોએ રાજીનામું આપી દીધું હતું. રાજ્યની રામગઢ બેઠક કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય ઝુબેર ખાનના નિધનને કારણે ખાલી થઈ છે અને ભાજપના ધારાસભ્ય અમૃતલાલ મીણાના નિધનને કારણે સલામ્બર બેઠક ખાલી થઈ છે.
