અફઘાન મહિલાઓએ લગભગ એક સદી પહેલા મતદાનનો અધિકાર જીત્યો હતો. પરંતુ આજે તાલિબાન શાસન હેઠળ, મહિલાઓને જાહેર જીવનમાંથી દૂર કરવામાં આવી છે અને ગીત ગાવા પર પણ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. સોમવારના રોજ યુએન હેડક્વાર્ટર ખાતે આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં વિશ્વભરની અફઘાન મહિલાઓ અને તેમના સમર્થકો દ્વારા આવા વાળ ઉછેરવાની વાર્તાઓ અને મંતવ્યો વ્યક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. અફઘાન સમાજમાં મહિલાઓની ભાગીદારી અને તેમના અધિકારોની પ્રગતિના મુદ્દા પર ચર્ચા કરવા માટે આ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
અફઘાનિસ્તાનના ભૂતપૂર્વ રાજદ્વારી જેઓ હવે અફઘાનિસ્તાન પર મહિલા મંચ માટે કામ કરે છે, તેમણે કહ્યું, “હવે, પહેલા કરતાં વધુ, અફઘાનિસ્તાનના ભવિષ્ય સાથે સંબંધિત તમામ બાબતોમાં મહિલાઓને અર્થપૂર્ણ રીતે સામેલ કરવામાં આવે તે મહત્વપૂર્ણ છે.”અસિલા વર્દાકે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે અડધી વસ્તીને અલગ કરીને દેશના ભવિષ્યનું નિર્માણ કરી શકાતું નથી. ઉપરાંત, મહિલાઓને ઉકેલનો ભાગ બનાવવો જોઈએ અને બાજુમાં ન મૂકવો જોઈએ.
અફઘાનિસ્તાન પર વિમેન્સ ફોરમના સહયોગથી આયર્લેન્ડ, ઇન્ડોનેશિયા, સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ અને કતાર દ્વારા આ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. ફોરમ એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે કામ કરે છે કે અફઘાન મહિલાઓને દેશના ભવિષ્ય વિશેના કોઈપણ સંવાદમાં અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે નિર્ણય લેવામાં સામેલ કરવામાં આવે.
યુએન જનરલ એસેમ્બલીના ૭૯મા સત્રની ઉચ્ચ-સ્તરીય સામાન્ય ચર્ચાની શરૂઆતના એક દિવસ પહેલા આ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. યુએનના વડા એન્ટોનિયો ગુટેરેસે પણ તેમના વ્યસ્ત શેડ્યૂલ હોવા છતાં, ઇવેન્ટના લોચિંગમાં હાજરી આપીને અફઘાન મહિલાઓ સાથે આંતરરાષ્ટ્રીય એકતા વ્યક્ત કરી હતી.
તેમણે કહ્યું, ‘અમે અફઘાન મહિલાઓના અવાજને વધારવાનું ચાલુ રાખીશું અને તેમને દેશની સરહદો અને વૈશ્વીક સ્તરે, દેશના જીવનમાં તેમની સંપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવવા માટે આહ્વાન કરીશું.’ એન્ટોનિયો ગુટેરેસે જાહેર કર્યું કે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર લિંગ-આધારિત ભેદભાવને વિશ્વમાં ક્યાંય પણ ધોરણ બનવા દેશે નહીં. તેમણે કહ્યું કે અફઘાનિસ્તાનમાં જે થઈ રહ્યું છે તેની તુલના તાજેતરના ભૂતકાળમાં સૌથી વધુ દમનકારી શાસન સાથે કરી શકાય છે.
ઓગસ્ટ ૨૦૨૧ માં સત્તા પર પાછા ફર્યા બાદ, તાલિબાને મહિલાઓ અને છોકરીઓના અધિકારો પર કાપ મૂકવાનું ચાલુ રાખ્યું છે. તાલિબાને, દેશમાં શાસક દળ તરીકે, ૭૦ થી વધુ આદેશો, નિર્દેશો અને ફતવા જારી કર્યા છે, જેમાં છોકરીઓના પ્રાથમિક સ્તરના શિક્ષણને મર્યાદિત કરવા અને મહિલાઓને પાર્ક, બગીચા અને અન્ય જાહેર સ્થળોનો ઉપયોગ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. આ કાર્યક્રમનું સંચાલન કરતી વખતે સ્વીડનના પૂર્વ વિદેશ મંત્રી અને ‘વુમન્સ ફોરમ ઓન અફઘાનિસ્તાન’ના પ્રમુખ માર્ગોટ વોલસ્ટ્રોમે કહ્યું કે અમે ખૂબ જ જોખમી પરિસ્થિતિમાં મળી રહ્યા છીએ. અફઘાનિસ્તાનમાં અત્યારે સ્ત્રી બનવું એ કદાચ ઇતિહાસની સૌથી ખતરનાક બાબત છે.
તેમણે કહ્યું, ‘તાલિબાનનો તાજેતરનો આદેશ મહિલાઓને હાંસિયામાં ધકેલી દેવાનો પ્રયાસ કરે છે, જેમાં તેમને ગાવા અને ગુંજવા પર પ્રતિબંધ મૂકવો અને તેમને અદ્રશ્ય બનાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે. જોકે અહીં સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં નથી. આજે આપણે તેમનો અવાજ અને તેમની ચિંતાઓ સાંભળીશું.
અફઘાનિસ્તાનના મહિલા બાબતોના ભૂતપૂર્વ પ્રધાન હબીબા સરાબીએ આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયને સુરક્ષા પરિષદના ઠરાવ ૧૩૨૫ (૨૦૦૦) ને અમલમાં મૂકવા હાકલ કરી હતી, જે શાંતિ અને સુરક્ષાના પ્રયાસોમાં મહિલાઓની ભૂમિકાની પુનઃ પુષ્ટિ કરે છે. તેઓએ અન્ય ભલામણોની સાથે, મહિલાઓ સામેના તમામ પ્રકારના ભેદભાવને દૂર કરવા પર યુએન કન્વેન્શનના અમલીકરણની પણ વિનંતી કરી.
આ દરમિયાન અફઘાનિસ્તાનની સંસદના પૂર્વ ડેપ્યુટી સ્પીકર ફૌઝિયા કુફીએ અફઘાનિસ્તાનની મહિલાઓ માટે એક સંદેશ જારી કર્યો હતો. “આ લડાઈ છે,” તેમણે તાળીઓના ગડગડાટ વચ્ચે કહ્યું. અમે આ જીતીશું. ફૌઝિયા કૂફીએ સુરક્ષા પરિષદને અફઘાનિસ્તાનના મુદ્દા પર એક થવાનું આહ્વાન કર્યું હતું, જ્યારે દેશોને તેમના રાજકીય મતભેદોને બાજુ પર રાખવા વિનંતી કરી હતી, કારણ કે અફઘાનિસ્તાનમાં જે થઈ રહ્યું છે તેના પરિણામો તમારી રાજધાનીઓમાં પણ હોઈ શકે છે ના, માનવ અધિકારની અસર.’
