મણિપુરમાં શિક્ષણ માટેની ચળવળનું નેતૃત્વ કરનાર અને શિક્ષણના મૂળને મજબૂત કરીને ઘણા વિદ્યાર્થીઓના ભવિષ્યને બદલી નાખનાર શંકર દિનકર કાને (ભૈયાજી તરીકે પણ ઓળખાય છે) નું શતાબ્દી વર્ષ ૫ સપ્ટેમ્બરે ઉજવવામાં આવ્યું હતું.આ અવસર પર રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના વડા મોહન ભાગવતે કહ્યું કે, મણિપુરમાં પડકારજનક સ્થિતિ છે અને સુરક્ષાની કોઈ ગેરંટી ન હોવા છતાં, સંગઠનના સ્વયંસેવકો સંઘર્ષગ્રસ્ત મણિપુરમાં મક્કમતાથી ઊભા છે.શંકર દિનકર કાણેના કાર્યોને યાદ કરતાં સંઘના વડાએ કહ્યું કે, વર્ષ ૧૯૭૧ સુધી કેને બાળકોના શિક્ષણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું, વિદ્યાર્થીઓને મહારાષ્ટ્ર લાવ્યાં અને તેમના રહેવાની વ્યવસ્થા કરી. મોહન ભાગવતે કહ્યું, મણિપુરમાં સ્થિતિ ખૂબ જ મુશ્કેલ છે, સુરક્ષાની કોઈ ગેરંટી નથી.
સ્થાનિક લોકો તેમની સલામતી અંગે શંકામાં છે, જેઓ ત્યાં વ્યવસાય અથવા સામાજિક કાર્ય માટે ગયા છે તેમના માટે પરિસ્થિતિ વધુ પડકારજનક છે, પરંતુ આવા સંજાગોમાં પણ, સંઘના સ્વયંસેવકો મજબૂત રીતે તૈનાત છે અને બંને જૂથોની સેવા કરી રહ્યા છે, અને પ્રયાસ પણ કરી રહ્યા છે રાજ્યમાં સ્થિતિ સામાન્ય અને શાંતિપૂર્ણ બનાવવા માટે.
વાસ્તવમાં, મણિપુરમાં બે જાતિ મીતાઈ અને કુકી વચ્ચે લાંબા સમયથી વિવાદ ચાલી રહ્યો છે, જેના સંદર્ભમાં સંઘ પ્રમુખે કહ્યું કે, સંઘના સ્વયંસેવકો ન તો તે રાજ્યમાંથી ભાગી ગયા છે અને ન તો નિસ્ક્રીય બેઠા છે, પરંતુ તેઓ સામાન્ય રીતે નેતૃત્વ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. ત્યાં જીવન બે જૂથો વચ્ચે ગુસ્સો અને નફરત ઘટાડવા અને રાષ્ટ્રીય એકતાની ભાવનાને સુનિશ્ચિત કરવા માટે કામ કરે છે.
તેમણે કહ્યું, એનજીઓ બધું સંભાળી શકતું નથી, પરંતુ સંઘ તેના શ્રેષ્ઠ પ્રયાસો કરી રહ્યું છે અને રાજ્યમાં બે જાતિઓ વચ્ચે ચાલી રહેલા વિવાદને સમાપ્ત કરવા માટે સંઘર્ષમાં સામેલ તમામ પક્ષો સાથે વાત કરી રહ્યું છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, મણિપુરમાં સંઘના સતત કામના પરિણામે, તેણે તેમનો (લોકોનો) વિશ્વાસ મેળવ્યો છે, આ વિશ્વાસનું કારણ એ છે કે રાજ્યની જનતાએ વર્ષોથી કાને જેવા લોકોનું કામ જાયું છે.
સંઘના વડા મોહન ભાગવતે કહ્યું કે, આપણે બધા ભારતને વૈશ્વીક મુદ્દાઓ પર કામ કરતો દેશ બનાવવાની વાત કરીએ છીએ, પરંતુ કેન જેવા લોકોની સતત મહેનત, મહેનત અને તપસ્યાના કારણે જ આ શક્ય બન્યું છે. તેમણે કહ્યું કે લગભગ ૧૫ વર્ષ પહેલા પૂર્વાંચલ પ્રદેશને સમસ્યા વિસ્તાર કહેવામાં આવતું હતું અને કેટલાક ઉગ્રવાદી જૂથોએ દેશથી અલગ થવાની વાત પણ કરી હતી, પરંતુ એવું ન થયું અને સમયની સાથે પ્રદેશ બદલાયો.
ભાગવતે કહ્યું કે, આજે આપણે મણિપુર જેવા રાજ્યોમાં જે અશાંતિ જોઈ રહ્યા છીએ તે કેટલાક લોકોનું કામ છે જેઓ પ્રગતિના માર્ગમાં અવરોધો બનાવવા માંગે છે, પરંતુ તેમની યોજના સફળ નહીં થાય. આરએસએસના વડાએ કહ્યું કે ૪૦ વર્ષ પહેલા જ્યારે સ્થિતિ ખરાબ હતી ત્યારે લોકો ત્યાં રહ્યા, કામ કર્યં અને પરિસ્થિતિને બદલવામાં મદદ કરી.
શંકર દિનકર કાણેના કામના વખાણ કરતા મોહન ભાગવતે કહ્યું કે, સંઘના સભ્યો, પછી ભલે તે સ્વયંસેવક હોય કે પ્રચારક, ત્યાં ગયા, તે વિસ્તારનો ભાગ બન્યા અને પરિવર્તન લાવવાનું કામ કર્યું. આરએસએસના વડા મોહન ભાગવતે પણ કહ્યું હતું કે જે ભારતનું સપનું જોવામાં આવ્યું છે તેને સાકાર કરવામાં હજુ બે પેઢીઓ લાગશે.ભારતની પ્રગતિ અંગે તેમણે કહ્યું કે, ભારતને આગળ લઈ જવાના માર્ગમાં આપણે એવા લોકો તરફથી અવરોધોનો સામનો કરવો પડશે જેઓ દેશના ઉદય અને પ્રગતિની ઈર્ષ્યા કરે છે, પરંતુ આપણે આ અવરોધોને પાર કરીને આગળ વધવું પડશે.