પાકિસ્તાનની આ કાર્યવાહીને કારણે ભારતને તેના ૮ મહત્વપૂર્ણ એરબેઝનો નાશ કરવાની ફરજ પડી હતી
ભારતે પાકિસ્તાન અને પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીરમાં આતંકવાદી માળખા પર જે ચોકસાઈથી લક્ષ્યાંકિત હુમલા કર્યા અને પાકિસ્તાન વાયુસેનાના આઠ મહત્વપૂર્ણ એરબેઝનો નાશ કર્યો તેનાથી દુનિયા આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ. તો પછી ભારત યુદ્ધવિરામ માટે કેમ સંમત થયું? યુદ્ધવિરામ માટે કોણે વિનંતી કરી? ૧૦ મેના રોજ, જ્યારે ભારતે કડક વલણ અપનાવ્યું અને પાકિસ્તાની વાયુસેનાના મુખ્ય ઠેકાણાઓ પર બોમ્બમારો શરૂ કર્યો ત્યારે પાકિસ્તાન ચોંકી ગયું. ભારતની પ્રહાર કરવાની ક્ષમતા જાઈને પાકિસ્તાન દંગ રહી ગયું. પાકિસ્તાનને ડર હતો કે બ્રહ્મોસ સુપરસોનિક મિસાઇલો તેના પરમાણુ નિયંત્રણ અને કમાન્ડ સેન્ટરોને નિશાન બનાવી શકે છે. તેમણે અમેરિકા ફોન કર્યો અને અમેરિકા સમક્ષ આ ડર વ્યક્ત કર્યો.
જ્યારે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેનો સંઘર્ષ ચરમસીમાએ હતો, ત્યારે અમેરિકાના ઉપરાષ્ટ્રપતિ જેડી વાન્સે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને ફોન કર્યો. પીએમ મોદીએ સ્પષ્ટ કહ્યું કે જા પાકિસ્તાન આગળ વધશે તો અમારી પ્રતિક્રિયા ખૂબ જ મજબૂત હશે. પરંતુ પાકિસ્તાન આ સંકેત સમજી શક્્યું નહીં અને તેની વાયુસેનાએ ઉધમપુર પર હુમલો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. પાકિસ્તાનની આ કાર્યવાહીને કારણે ભારતને તેના ૮ મહત્વપૂર્ણ એરબેઝનો નાશ કરવાની ફરજ પડી હતી. ભારતની આ પ્રતિક્રિયાથી પાકિસ્તાન ચોંકી ગયું. આ કડક કાર્યવાહીએ તેને પોતાનો સૂર બદલવાની ફરજ પાડી.
બીજા દિવસે સવારે, યુએસ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર માર્કો રુબિયોએ ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરને ફોન કર્યો અને કહ્યું, “પાકિસ્તાન સંદેશ સમજી ગયો છે,” ત્યારબાદ પાકિસ્તાનના ડીજીએમઓ મેજર જનરલ કાશિફ અબ્દુલ્લાએ ભારતના ડીજીએમઓ લેફ્ટનન્ટ જનરલ રાજીવ ઘાઈ સાથે હોટલાઇન પર વાત કરી અને યુદ્ધવિરામની વિનંતી કરી.
ભારતે હવે સરહદ પારના આતંકવાદ અંગે નવું વલણ અપનાવ્યું છે. ભારતે સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે પાકિસ્તાન પસંદગીના ક્ષેત્રોમાં સહયોગની અપેક્ષા રાખીને આતંકવાદને સમર્થન આપવાનું ચાલુ રાખી શકે નહીં. એક જવાબદાર રાષ્ટ્ર તરીકે, ભારત પરમાણુ ધમકીઓને ગંભીરતાથી લે છે, પરંતુ આ વખતે મોદી સરકારે પાકિસ્તાનના પરમાણુ શસ્ત્રોના ભયને બકવાસ કહેવાનું પસંદ કર્યું. ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું કે પાકિસ્તાન પરમાણુ શસ્ત્રોના ખતરાના બહાના હેઠળ ભારતમાં આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ ચાલુ રાખી શકે નહીં.
ભારતના નવા બદલાયેલા વલણથી સ્પષ્ટ છે કે પાકિસ્તાને ભારત વિરુદ્ધ આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ માટે ભારે કિંમત ચૂકવવી પડશે. ભારત દ્વારા નિર્ણાયક કાર્યવાહી તેના માટે ખૂબ મોંઘી સાબિત થશે. જે પરમાણુ શક્તિ વિશે પાકિસ્તાન ધમકીઓ આપતું રહે છે, તે પરમાણુ શસ્ત્રો પણ નકામા થઈ જશે. ઓપરેશન સિંદૂરમાં, ભારતે આતંકવાદના માસ્ટર અને તેના સ્ત્રોતને નિશાન બનાવ્યા. આ આતંકવાદનો સામનો કરવા માટે તેની વ્યૂહરચના અને ઇરાદામાં પરિવર્તનનો સંકેત છે. પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલાનો જવાબ ફક્ત લશ્કરી કાર્યવાહી પૂરતો મર્યાદિત ન હતો, પરંતુ તે ત્રણેય સેનાઓ વચ્ચે સંકલન સાથે રાજકીય અને મનોવૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિઓ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો. ઓપરેશન સિંદૂરના બધા ઉદ્દેશ્યો પ્રાપ્ત થયા અને એક મજબૂત માનસિક સંદેશ પણ આપવામાં આવ્યો કે જૂના નિયમો હવે લાગુ પડતા નથી. સંદેશ સ્પષ્ટ છે – તે પહેલા જેવો નથી.
જેમ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેમના ભાષણમાં કહ્યું હતું કે, આતંકના માસ્ટરનો નાશ કરવાનો સમય આવી ગયો છે. બહાવલપુરમાં આતંકવાદી કમાન્ડ સેન્ટર, જૈશના મરકઝનો નાશ કરવામાં આવ્યો છે. બાકીના આતંકવાદી કેન્દ્રો પણ ભારતીય સશસ્ત્ર દળોના નિશાના પર છે. ભારતનું આ નવું વલણ દર્શાવે છે કે હવે પાકિસ્તાનમાં કોઈ પણ સ્થાન આતંકવાદીઓ માટે સુરક્ષિત નથી. સંદેશ સ્પષ્ટ છે કે પાકિસ્તાનમાં જ્યાં પણ આતંકવાદીઓ છુપાયેલા હશે, ભારત તેમને મારી નાખશે. પાકિસ્તાનમાં એવી કોઈ જગ્યા બાકી નથી જ્યાં પહોંચી ન શકાય.
ભારતે પહેલાથી જ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે પાકિસ્તાન સાથે વાતચીત અંગે તેના વલણમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. પાકિસ્તાન સાથેની વાતચીતમાં જમ્મુ-કાશ્મીર પર કોઈ ચર્ચા થશે નહીં. જા ડીજીએમઓ સ્તરની વાતચીતમાં કોઈ ચર્ચા થશે, તો એકમાત્ર મુદ્દો પીઓકે પરત કરવાનો રહેશે.
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો ઇરાદો સ્પષ્ટ છે કે પાકિસ્તાન સાથે ભવિષ્યની કોઈપણ વાતચીત ત્યારે જ થશે જા તે તેની ધરતી પરથી કાર્યરત આતંકવાદી નેટવર્કને ખતમ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ રહેશે. બંને દેશો વચ્ચે ભવિષ્યની કોઈપણ વાતચીત આ પ્રતિબદ્ધતા પર આધારિત રહેશે. અહેવાલ મુજબ તેમણે યુએસ વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ જેડી વાન્સને કહ્યું હતું કે જા પાકિસ્તાન આતંકવાદીઓને આશ્રય આપવાનું બંધ કરે તો જ વાતચીત આગળ વધશે. વધુમાં, ભારતે સિંધુ જળ સંધિ અટકાવવાના નિર્ણયથી પાછળ હટવાનો કોઈ ઈરાદો વ્યક્ત કર્યો નથી. આ એક સંકેત છે કે બંને દેશો વચ્ચે ચાલી રહેલા તણાવ અને દુશ્મનાવટ વચ્ચે વહેંચાયેલા સંસાધનોમાં સહયોગ ચાલુ રહી શકે નહીં. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ સશસ્ત્ર દળોને વધુ આક્રમક વલણ અપનાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. તેમણે કહ્યું છે કે ભારતે પાકિસ્તાનની દરેક કાર્યવાહીનો વધુ કડક જવાબ આપવો જાઈએ.
પીએમ મોદીનો નિર્દેશ છે કે, “જા ત્યાંથી ગોળી ચલાવવામાં આવશે, તો અહીંથી પણ ગોળી ચલાવવામાં આવશે”. આ નિવેદન ભારતના નવા વલણને છતી કરે છે. આ નવા વલણનો ઉદ્દેશ્ય દેશમાં હુમલાઓને રોકવાનો છે. ઉપરાંત, એ સુનિશ્ચિત કરવું પડશે કે કોઈપણ પ્રકારના હુમલાનો સખત જવાબ આપવામાં આવે. પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા પછી ભારતીય સેના દ્વારા લેવામાં આવેલી કાર્યવાહી ચોક્કસ, માપદંડવાળી, બિન-મુકાબલો અને જવાબદાર હતી. સેનાએ પોતાની કાર્યવાહીને નિર્ણાયક ગણાવી. આવી સંતુલિત કાર્યવાહી પ્રાદેશિક સ્થિરતા જાળવવાના પ્રયાસને પ્રતિબિંબિત કરે છે અને સાથે સાથે આતંકવાદ સામે સ્પષ્ટ સંદેશ પણ આપે છે. ઓપરેશન સિંદૂર દ્વારા, ભારતે પાકિસ્તાનને સ્પષ્ટ અને મજબૂત સંદેશ આપ્યો છે કે જા તે આતંકવાદીઓને આશ્રય આપવાનું અને તેમને આશ્રય આપવાનું ચાલુ રાખશે, તો તેણે નવી દિલ્હી પાસેથી કોઈ અપેક્ષા રાખવી જાઈએ નહીં. ભવિષ્યમાં આવી કાર્યવાહીનો જવાબ વધુ મજબૂતીથી આપવામાં આવશે.
૨૨ એપ્રિલના રોજ પહેલગામમાં થયેલા હુમલામાં ૨૮ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. આ હુમલા બાદ, ભારતીય સેનાએ “ઓપરેશન સિંદૂર” શરૂ કર્યું, જે સરહદ પારના આતંકવાદ સામે ભારતનો મુખ્ય પ્રતિભાવ હતો. આ ઓપરેશન ભારતની સંરક્ષણ વ્યૂહરચનામાં એક મોટો ફેરફાર દર્શાવે છે અને પાકિસ્તાનમાંથી ઉદ્ભવતા આતંકવાદી ખતરા સામે સક્રિય અને આગોતરા પગલાં પર ભાર મૂકે છે.
પહેલગામમાં થયેલો હુમલો, ખાસ કરીને હિન્દુ પ્રવાસીઓને નિશાન બનાવતો, પાકિસ્તાન સ્થિત આતંકવાદી જૂથો દ્વારા કરવામાં આવતા શ્રેણીબદ્ધ હુમલાઓનો એક ભાગ છે. જવાબમાં, ભારતે ૭ મેના રોજ પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીર અને પાકિસ્તાનમાં નવ આતંકવાદી લોન્ચપેડને નિશાન બનાવીને અનેક સચોટ હુમલાઓ કર્યા. આ હુમલાઓનું પરિણામ એ આવ્યું કે ૧૦૦ થી વધુ આતંકવાદીઓનો ખાત્મો કરવામાં આવ્યો અને આતંકવાદી માળખાને મોટું નુકસાન થયું. આ ઓપરેશનનું નામ, “સિંદૂર”, પીડિતોની વિધવાઓને થયેલા નુકસાનનું પ્રતીક છે અને આતંકવાદીઓ સામે લડવા માટે ભારતના સંકલ્પને પણ વ્યક્ત કરે છે.
