દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ, ભાજપ અને આમ આદમી પાર્ટીએ પોતપોતાના કમાન્ડરોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. કોંગ્રેસ અને આમ આદમી પાર્ટીએ તમામ ૭૦ બેઠકો પર ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા છે. જ્યારે, ભાજપ ૬૮ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી રહ્યું છે. દિલ્હીમાં, બેઠકના જાતિ સમીકરણને ધ્યાનમાં રાખીને ટિકિટ આપવામાં આવી છે, અને એક રાજકીય પ્રયોગ પણ કરવામાં આવ્યો છે. સામાન્ય બેઠક પર દલિત ઉમેદવારને મેદાનમાં ઉતારવાનો જુગાર રમાડવામાં આવ્યો છે. જે રીતે ૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ફૈઝાબાદ બેઠક માટે સપાએ અવધેશ પ્રસાદ પર દાવ લગાવ્યો હતો.
દિલ્હીની કુલ ૭૦ વિધાનસભા બેઠકોમાંથી ૧૨ બેઠકો અનુસૂચિત જાતિ માટે અનામત છે. ભાજપ, કોંગ્રેસ અને આમ આદમી પાર્ટીએ ૧૨ અનામત બેઠકો પર દલિત ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા છે, પરંતુ ભાજપ, કોંગ્રેસ અને બસપાએ પરંપરાગત પેટર્નથી અલગ થઈને, અનુસૂચિત જાતિના ઉમેદવારોને અનુસૂચિત જાતિ અનામત બેઠકો સાથે ત્રણ સામાન્ય બેઠકો પર ટિકિટ આપી છે. તે જ સમયે, આમ આદમી પાર્ટીએ દલિતોને ફક્ત અનામત બેઠકો સુધી જ રાખ્યા છે.ભાજપે દિલ્હીની ૧૪ વિધાનસભા બેઠકો પર દલિત સમુદાયના ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. ભાજપે દિલ્હીમાં ૧૨ અનામત બેઠકો પર દલિત સમુદાયના ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. બે સામાન્ય બેઠકો પર દલિત ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતારવામાં આવ્યા છે. ભાજપે મતિયા મહલ બેઠક પરથી દીપ્તિ ઇન્દોરા અને બલ્લીમારન બેઠક પરથી કમલ બાગડીને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. ભાજપે આ બંને સામાન્ય બેઠકો પર દલિત ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે.
ભાજપે ૨૦૨૨ની મ્યુનિસિપલ ચૂંટણીમાં મતિયા મહેલ વોર્ડમાંથી દીપ્તિ ઇન્દોરાને પણ મેદાનમાં ઉતારી હતી, પરંતુ તે આમ આદમી પાર્ટીના કિરણ બાલા સામે હારી ગઈ હતી. દરમિયાન, ભાજપના બીજા ઉમેદવાર બાગડી બલ્લીમારન વિધાનસભા બેઠક હેઠળના રામનગર વોર્ડમાંથી પાર્ટી કાઉન્સીલર તરીકે ચૂંટાયા. આ રીતે, ભાજપે મુસ્લિમ બહુમતી ગણાતી બેઠક પરથી તેના બંને દલિત નેતાઓને ઉમેદવાર બનાવીને એક નવો રાજકીય પ્રયોગ કર્યો છે.
આ વખતે કોંગ્રેસ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પૂરી તાકાતથી પોતાનું નસીબ અજમાવી રહી છે. કોંગ્રેસે તમામ ૧૨ અનામત બેઠકો પર દલિત સમુદાયના ઉમેદવારો ઉતારવાની સાથે, નરેલાના સામાન્ય વિધાનસભા મતવિસ્તારમાંથી અરુણા કુમારીના રૂપમાં દલિત ઉમેદવારને પણ મેદાનમાં ઉતાર્યો છે. અરુણ કુમાર મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં કાઉન્સીલર રહી ચૂક્યા છે. આ રીતે, કોંગ્રેસે દિલ્હીની ચૂંટણીમાં નરેલા જેવી બેઠક જીતવા માટે દલિત કાર્ડ પણ રમ્યું છે.ભાજપ અને કોંગ્રેસની જેમ, બસપાએ પણ દલિત અનામત બેઠકો તેમજ સામાન્ય શ્રેણી માટે ધ્યાનમાં લેવામાં આવતી બેઠકો પર દલિત ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. બીએસપીએ વાલ્મીકી સમુદાયના દલિત સતીશ કુમારને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે અને તેઓ ઓખલા વિધાનસભા બેઠક માટે પાર્ટી કેડર સાથે જોડાયેલા છે, જે સામાન્ય શ્રેણી માટે અનામત માનવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે, દીપક કુમારને સીલમપુરથી અને દલિત ઉમેદવારોને અન્ય ઘણી સામાન્ય બેઠકો પરથી મેદાનમાં ઉતારવામાં આવ્યા છે.
૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણીમાં, સપાએ અયોધ્યા જિલ્લા હેઠળ આવતી ફૈઝાબાદ અને મેરઠ વિધાનસભા બેઠકો પર દલિત સમુદાયના ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા હતા, જે યુપીમાં સામાન્ય માનવામાં આવે છે. અવધેશ પ્રસાદને ફૈઝાબાદ બેઠક પરથી ઉમેદવાર બનાવવામાં આવ્યા હતા જ્યારે સુનિતા વર્માને મેરઠ બેઠક પરથી ટિકિટ આપવામાં આવી હતી. અવધેશ પ્રસાદ પાસી સમુદાયના છે જ્યારે સુનિતા વર્મા જાટવ સમુદાયના છે. અયોધ્યામાં રામ મંદિરના નિર્માણ પછી પહેલી વાર ચૂંટણી યોજાઈ રહી હતી, ત્યારે અવધેશ પ્રસાદે ભાજપના લલ્લુ સિંહને ૫૦ હજારથી વધુ મતોથી હરાવ્યા હતા. મેરઠમાં સપા ઉમેદવાર સુનિતા વર્મા ચૂંટણી હારી ગયા હતા.
સપાએ ગાઝિયાબાદ પેટાચૂંટણીમાં પણ આ જીતનો ફોર્મ્યુલા અજમાવ્યો હતો. હવે દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ અને ભાજપે પણ સપાના અયોધ્યા ફોર્મ્યુલાનો પ્રયોગ કર્યો છે. ભાજપે જે સામાન્ય શ્રેણીની
આભાર – નિહારીકા રવિયા બેઠકો પર અનુસૂચિત જાતિના ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે તે બંને બેઠકો મુÂસ્લમ બહુમતી ધરાવતા વિસ્તારોમાં આવે છે. ભાજપ ક્યારેય આ બેઠક જીતી શક્યું નથી, પરંતુ આ વખતે તેણે દલિત કાર્ડ રમ્યું છે.બલ્લીમારાન વિધાનસભા બેઠક પર કોંગ્રેસ અને આમ આદમી પાર્ટીના મુસ્લિમ ઉમેદવારો છે. પાંચ વખત ધારાસભ્ય રહી ચૂકેલા કોંગ્રેસના દિગ્ગજ નેતા હારુન યુસુફ ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. આમ આદમી પાર્ટીમાંથી, ઇમરાન હુસૈન છે જે બે વખત ધારાસભ્ય અને દિલ્હી સરકારમાં મંત્રી છે. આવી સ્થિતિમાં, ભાજપે મુસ્લિમ વિરુદ્ધ મુસ્લિમ લડાઈમાં દલિત કાર્ડ રમ્યું છે. તેવી જ રીતે, મતિયા મહલ બેઠક પર, કોંગ્રેસના ભૂતપૂર્વ ધારાસભ્ય આસીમ ખાન ચૂંટણી લડી રહ્યા છે, જ્યારે શોએબ ઇકબાલના પુત્ર આલે મોહમ્મદ ઇકબાલ આમ આદમી પાર્ટી તરફથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. આ બેઠક પર પણ મુસ્લિમ વિરુદ્ધ મુસ્લિમ લડાઈમાં ભાજપે દલિત ઉમેદવારને મેદાનમાં ઉતારીને સ્પર્ધાને વધુ મુશ્કેલ બનાવી દીધી છે.
