બિહાર વિધાનસભાનો કાર્યકાળ ૨૨ નવેમ્બર ૨૦૨૫ ના રોજ સમાપ્ત થઈ રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, ચૂંટણી પંચે ચૂંટણીની તૈયારીઓ તેજ કરી દીધી છે. એવી અપેક્ષા છે કે આ વખતે વિધાનસભાની ચૂંટણી બે થી ત્રણ તબક્કામાં યોજાઈ શકે છે. દિવાળી અને છઠ જેવા મહત્વપૂર્ણ તહેવારોને ધ્યાનમાં રાખીને ચૂંટણીની તારીખો નક્કી કરવામાં આવશે જેથી તહેવારો દરમિયાન મતદારોને કોઈ અસુવિધાનો સામનો ન કરવો પડે.
ગયા વખતે બિહારમાં ૨૦૨૦ વિધાનસભા ચૂંટણી ત્રણ તબક્કામાં યોજાઈ હતી. પહેલા તબક્કામાં ૨૮ ઓક્ટોબર ૨૦૨૦ ના રોજ ૭૧ બેઠકો પર મતદાન થયું હતું. બીજા તબક્કામાં ૩ નવેમ્બરના રોજ ૯૪ બેઠકો પર મતદાન થયું હતું. જ્યારે ત્રીજા અને અંતિમ તબક્કામાં ૭ નવેમ્બરના રોજ ૭૮ વિધાનસભા બેઠકો પર મતદાન પૂર્ણ થયું હતું. આ પછી, ૧૦ નવેમ્બર ૨૦૨૦ ના રોજ મત ગણતરી કરવામાં આવી હતી. ૨૦૧૫ ની ચૂંટણીઓ પાંચ તબક્કામાં યોજાઈ હતી.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર જ્ઞાનેશ કુમાર આ મહિને બિહારની મુલાકાત લઈ શકે છે. આ સમય દરમિયાન તેઓ ચૂંટણીની તૈયારીઓનો અભ્યાસ કરશે. ચૂંટણી પ્રક્રિયા સાથે સંકળાયેલા અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓને તાલીમ પણ કમિશન હેઠળ ચાલી રહી છે. કમિશન મહારાષ્ટ્ર, હરિયાણા અને દિલ્હીની જેમ બિહારમાં મતદાર યાદી અંગે કોઈ વિવાદ ન થાય તે સુનિશ્ચિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. આ હેતુ માટે, બીએલઓ (બૂથ લેવલ ઓફિસર્સ) ને ખાસ તાલીમ આપવામાં આવી છે.
આયોગે માહિતી આપી છે કે બિહાર, હરિયાણા અને દિલ્હીમાં ૬ થી ૧૦ જાન્યુઆરી ૨૦૨૫ દરમિયાન અંતિમ મતદાર યાદી પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ કોઈ અપીલ દાખલ કરવામાં આવી નથી. બીએલઓને ઓળખપત્ર આપવામાં આવી રહ્યા છે જેથી તેઓ ઘરે ઘરે જઈને ચકાસણી કરી શકે. વિરોધના આરોપો પછી, ચૂંટણી પંચે ઘણા કડક પગલાં લીધાં છે. હવે ડુપ્લીકેટ ઇપીઆઇસી નંબરો સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરવામાં આવ્યા છે. મૃત મતદારોના નામ દૂર કરવા માટે ડેટાને ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલના મૃત્યુ રજિસ્ટર સાથે જોડવામાં આવ્યો છે.
આ વખતે ચૂંટણી પંચ મતદારોને ઘણી નવી સુવિધાઓ આપવા જઈ રહ્યું છે. હવે એક મતદાન મથક પર મહત્તમ ૧૨૦૦ મતદારો હશે (પહેલાં આ સંખ્યા ૧૫૦૦ હતી). ગીચ વસ્તીવાળા વિસ્તારોમાં વધારાના મતદાન મથકો ઉભા કરવામાં આવશે. ખાતરી કરવામાં આવશે કે કોઈ પણ મતદારને મતદાન મથક સુધી પહોંચવા માટે બે કિલોમીટરથી વધુ ચાલવું ન પડે. ઊંચી ઇમારતોમાં પણ મતદાન મથકો બનાવવામાં આવશે. મતદાન મથકોની બહાર મોબાઇલ જમા કરાવવાની સુવિધા ઉપલબ્ધ રહેશે. મતદાર કાપલી પર સીરીયલ અને પાર્ટ નંબર મોટા અને સ્પષ્ટ અંકોમાં લખવામાં આવશે, જેથી ઓળખ સરળ બને.
આયોગ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સના સંભવિત દુરુપયોગ અંગે પણ સતર્ક છે. ચૂંટણી પંચમાં ટૂંક સમયમાં એક ખાસ સેલની રચના કરવામાં આવશે જે એઆઇ સંબંધિત મુદ્દાઓ પર નજર રાખશે. રાજકીય પક્ષોને એક સલાહ પણ જારી કરવામાં આવી છે કે જો તેઓ એઆઇ આધારિત પ્રમોશનલ સામગ્રીનો ઉપયોગ કરે છે, તો તેમાં તેનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કરવો ફરજિયાત રહેશે.
