ઉત્તર પ્રદેશના વર્તમાન પ્રદેશ અધ્યક્ષ ભૂપેન્દ્ર ચૌધરીની મુદત પૂરી થઈ ગઈ છે અને હવે નવા વર્ષમાં પાર્ટીને તેના નવા અધ્યક્ષ મળવા જઈ રહ્યા છે. પરંતુ નવા પ્રમુખ કોણ હશે અને કયા વિભાગમાંથી હશે તે અંગે રાજકીય ચર્ચાઓનો દોર શરૂ થયો છે. સુત્રો જણાવી રહ્યા છે કે ભાજપ આ વખતે યુપીમાં દલિત સમાજમાંથી પ્રમુખ નિયુક્ત કરીને ઈતિહાસ રચવા જઈ રહી છે. ૨૧ ટકાથી વધુ દલિત મતદારોને જીતવાના પ્રયાસમાં ભાજપની આ એક મોટી રાજકીય ચાલ માનવામાં આવી રહી છે. ભાજપે યુપીમાં ઓમપ્રકાશ સિંહ, સ્વતંત્ર દેવ સિંહ અને કેશવ પ્રસાદ મૌર્ય જેવા ઓબીસી સમુદાયના લોકોને યુપી પ્રદેશ અધ્યક્ષની કમાન સોંપી છે, પરંતુ હજુ સુધી દલિત સમુદાયનો કોઈ વ્યક્તિ આ પદ સંભાળી શક્યો નથી.
લાંબા સમય સુધી, ભાજપને ઉચ્ચ જ્ઞાતિના સમુદાય, ખાસ કરીને બનીયા સમાજનો પક્ષ માનવામાં આવતો હતો, પરંતુ સમય જતાં, ભાજપે બાકીના સમાજને પોતાની સાથે જાડવાની કળા વિકસાવી. ૨૦૧૭ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં, ભાજપે બિન-યાદવ ઓબીસી અને બિન-જાટવ એસસી વોટ બેંકની મદદથી ૩૦૦ પ્લસનો આંકડો પાર કર્યો હતો. ૨૦૨૨ માં ભાજપને દલિત લાભાર્થીઓ અને દલિત મતદારોનું સમર્થન પણ મળ્યું જેઓ બસપાથી નારાજ હતા અને બસપાના મતો ભાજપ તરફ વળવાને કારણે, ભાજપે ૨૭૫ બેઠકો સાથે ભવ્ય પુનરાગમન કર્યું. પરંતુ લોકસભાની ચૂંટણીમાં વિપક્ષ પીડીએ અને બંધારણના મુદ્દે દલિત
વોટબેંકમાં ખાડો પાડવામાં સફળ થયો અને યુપીમાં ભાજપનું પ્રદર્શન નિરાશાજનક રહ્યું.
હવે જ્યારે દલિત સમુદાયના ૨૧% મતો ભાજપ સાથે મજબૂત રીતે જોડાયેલા છે, ત્યારે ભાજપ યુપીમાં નવો પ્રયોગ કરવાના મૂડમાં છે. જે નામોની સૌથી વધુ ચર્ચા થઈ રહી છે તેમાં વિદ્યા સાગર સોનકર અને રમાશંકર કથેરિયાનું નામ ટોચ પર છે. વરિષ્ઠ રાજકીય વિશ્લેષક રાજેન્દ્ર કુમાર કહે છે કે ભાજપે આજ સુધી યુપીમાં કોઈ દલિતને પ્રદેશ અધ્યક્ષ બનાવ્યો નથી. આ વખતે સંભવ છે કે બીજેપી આમ કરીને ચોંકી શકે! પરંતુ એ જરૂરી છે કે દલિત સમાજમાંથી કોઈ પ્રમુખ બને તો પણ તેને સંસ્થાના કામની ઓછામાં ઓછી સમજ હોવી જોઈએ.
વર્તમાન પ્રમુખની સૌથી મોટી સમસ્યા એ છે કે તેઓ સંસ્થાના કામને જાણતા નથી. આ સાથે સીએમ યોગી સાથે તેમના સંબંધો સારા હોવા જોઈએ અને વિવાદાસ્પદ ન હોવા જોઈએ. રમાશંકર કથેરિયાને લઈને વિવાદ છે અને તેઓ મુખ્યમંત્રીની ગુડ બુકમાં પણ નથી. વિદ્યા સાગર સોનકર સંગઠન સાથે સંકળાયેલા છે અને બિન-વિવાદાસ્પદ હોવા ઉપરાંત તેઓ મુખ્યમંત્રીની ગુડબુકમાં પણ છે. તેમનું નામ મંજૂર થાય તો નવાઈ નહીં. પ્રિયંકા રાવતના નામની પણ ચર્ચા થઈ રહી છે, જોકે સરકાર સાથેના તેમના મતભેદો તેમના માટે અવરોધ બની શકે છે. બીએસપીના પૂર્વ સાંસદો જે હવે ભાજપમાં છે તેમના નામની પણ લોટરી લાગી શકે છે. તેમની તરફેણમાં શું કામ કરી શકે છે તે એ છે કે તેઓ બસપાના મુખ્ય મતદારોને બદલવાની વ્યૂહરચના માટે પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે.
ભાજપ અધ્યક્ષ માટે દલિત ચહેરા તરીકે વિદ્યાસાગર સોનકરનું નામ સૌથી વધુ ચર્ચામાં છે. જૌનપુરના રહેવાસી વિદ્યાસાગર સોનકર તેમના વિદ્યાર્થીકાળ દરમિયાન રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘમાં જોડાયા હતા અને પછી ભાજપના બૂથ પ્રમુખ બન્યા હતા. તેઓ સભાથી શરૂ થયેલા અનુસૂચિત મોરચાના પ્રદેશ અધ્યક્ષ પણ હતા, ૧૯૯૬માં સૈયદપુર બેઠક પરથી સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા હતા.આ પછી પણ તેઓ લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી લડ્યા હતા પરંતુ તેઓ જીત્યા ન હતા.
દલિતોને રીઝવવા માટે તેમના કલ્યાણ માટે સતત યોજનાઓ ચલાવતી મોદી સરકારે મહત્વના પદો પર પણ દલિતોને મહત્વ આપ્યું તેનું પરિણામ એ આવ્યું કે ૨૪ કરોડની વસ્તી ધરાવતા ઉત્તર પ્રદેશમાં લોકસભાની ૮૦ બેઠકોમાંથી અનુસૂચિત જાતિ માટે ૧૭ અનામત બેઠકો પર મ્જીઁની સાથે અન્ય પક્ષોની પકડ ઢીલી પડી રહી છે. સંગઠનાત્મક ચૂંટણીમાં રાષ્ટ્રીય મહાસચિવ વિનોદ તાવડેને ઉત્તર પ્રદેશના નિરીક્ષક બનાવવામાં આવ્યા છે.
