(એચ.એસ.એલ),નવીદિલ્હી,તા.૨૪
કોંગ્રેસના મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધીએ વાયનાડ સંસદીય સીટ પર યોજાયેલી પેટાચૂંટણીમાં શાનદાર જીત નોંધાવીને પોતાના ચૂંટણી રાજકારણની શરૂઆત કરી છે. તેમણે સીપીઆઈના સત્યન મોકેરીને ૪ લાખ, ૧૦ હજારથી વધુ મતોથી હરાવ્યા હતા. પ્રિયંકા ગાંધીની રાજકીય કારકિર્દીની આ પ્રથમ ચૂંટણી હતી.રાહુલ ગાંધીએ ૨૦૧૯માં વાયનાડ બેઠક પર ૪,૩૧,૭૭૦ મતોથી અને ૨૦૨૪માં ૩,૬૪,૪૨૨ મતોના માર્જિનથી જીત મેળવી હતી. તેમણે ૨૦૨૪ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં વાયનાડ અને રાયબરેલી બંને બેઠકો જીતી હતી. રાહુલ ગાંધીએ આ વર્ષની શરૂઆતમાં વાયનાડ બેઠક ખાલી કરી હતી કારણ કે તેમણે રાયબરેલીથી સાંસદ રહેવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રા ચૂંટણીના રાજકારણમાં પ્રવેશનાર નેહરુ-ગાંધી પરિવારના ૧૦મા સભ્ય છે.
પ્રિયંકા પહેલા જવાહરલાલ નેહરુ, ઈÂન્દરા ગાંધી, ફિરોઝ ગાંધી, સંજય ગાંધી, રાજીવ ગાંધી, સોનિયા ગાંધી, મેનકા ગાંધી, વરુણ ગાંધી અને રાહુલ ગાંધી ગાંધી પરિવારમાંથી રાજકારણમાં આવ્યા છે. પ્રિયંકા ગાંધી હવે પોતાના રાજકારણની શરૂઆત દેશના દક્ષિણ ભાગથી કરશે. તેઓ તેમના દાદી અને દેશના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન ઈÂન્દરા ગાંધી, માતા સોનિયા ગાંધી અને કાકી મેનકા ગાંધી પછી લોકસભા સાંસદ તરીકે ચૂંટાયેલી ચોથી મહિલા સભ્ય છે.દેશના પ્રથમ અને સૌથી લાંબા સમય સુધી સેવા આપનાર જવાહરલાલ વર્ષ ૧૯૧૨માં રાજકારણમાં સક્રિય થયા હતા, પરંતુ દેશને આઝાદી મળ્યા બાદ યોજાયેલી લોકસભાની ચૂંટણીમાં તેમણે પ્રથમ ચૂંટણી લડી હતી. તેઓ ૧૫ ઓગસ્ટ, ૧૯૪૭ થી ૨૭ મે, ૧૯૬૪ સુધી ૧૬ વર્ષ સુધી વડાપ્રધાન રહ્યા.ઇન્દિરા ગાંધીએ કોંગ્રેસની સેન્ટ્રલ વ‹કગ કમિટીના સભ્ય તરીકે રાજકારણની શરૂઆત કરી હતી. પરંતુ તેમણે તેમના પિતાના અવસાન બાદ ૧૯૬૭માં ઉત્તર પ્રદેશની રાયબરેલી બેઠક પરથી તેમની પ્રથમ ચૂંટણી લડી હતી. ઇન્દિરા ગાંધી ૧૯૬૬-૭૭ અને ૧૯૮૦ થી ૧૯૮૪ સુધી દેશના વડાપ્રધાન હતા. ઈÂન્દરા ગાંધી દ્વારા તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન વિપક્ષી નેતાઓની હિલચાલને રોકવા માટે લાદવામાં આવેલી ઈમરજન્સીની આજે પણ ટીકા કરવામાં આવે છે.
ઇન્દિરા ગાંધીના પતિ ફિરોઝ ગાંધી દેશની આઝાદીની ચળવળમાં ખૂબ જ સક્રિય હતા. દેશને આઝાદી મળ્યા પછી યોજાયેલી પ્રથમ લોકસભા ચૂંટણીમાં, તેઓ કોંગ્રેસની ટિકિટ પર પ્રતાપગઢ-રાયબરેલી બેઠક પરથી લડ્યા અને જીત્યા. આ પછી તેમણે વર્ષ ૧૯૫૭માં યુપીના રાયબરેલીથી ચૂંટણી લડી હતી.ઇન્દિરા ગાંધીના નાના પુત્ર સંજય ગાંધીને તેમની યુવાનીથી જ રાજકારણમાં રસ હતો અને તેઓ વિદેશથી પાછા ફર્યા બાદ રાજકારણમાં સક્રિય થયા હતા. તેમણે ૧૯૭૭ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ઇમરજન્સી પછી પહેલી ચૂંટણી યુપીના અમેઠીથી લડી હતી. આ ચૂંટણીમાં તેઓ ખરાબ રીતે હારી ગયા હતા. જા કે, ૧૯૮૦માં યોજાયેલી લોકસભાની ચૂંટણીમાં તેઓ ફરીથી અમેઠીમાંથી ચૂંટણી લડ્યા અને જીત્યા. પરંતુ ૨૩ જૂન ૧૯૮૦ના રોજ વિમાન દુર્ઘટનામાં તેમનું અવસાન થયું.દેશના પૂર્વ વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધીએ તેમના નાના ભાઈ સંજય ગાંધીના અવસાન બાદ ૧૯૮૧માં અમેઠીની પેટાચૂંટણી જીતીને પોતાની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી, પરંતુ બાદમાં ૧૯૮૪માં ઇન્દિરા ગાંધીની હત્યા બાદ તેમણે વડાપ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા. સ્વીકાર્યું હતું. તે જ સમયે, ઇન્દિરા ગાંધીની હત્યા પછી, દેશમાં યોજાયેલી સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં કોંગ્રેસને તેમના નેતૃત્વમાં જંગી બહુમતી મળી, જે આજે પણ એક રેકોર્ડ છે. જા કે, ૧૯૯૧માં સામાન્ય ચૂંટણી માટે પ્રચાર કરતી વખતે તમિલનાડુના શ્રીપેરુમ્બુદુરમાં તેમની હત્યા કરવામાં આવી હતી.
મેનકા ગાંધીએ ૧૯૮૪ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં પોતાની અલગ પાર્ટી બનાવીને પોતાની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. તેઓ ૧૯૮૪ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં સંજય ગાંધીના મતવિસ્તાર અમેઠીમાંથી ચૂંટણી લડ્યા હતા. બાદમાં તેમણે ૧૯૮૯માં યુપીના પીલીભીતથી ચૂંટણી લડી હતી.સોનિયા ગાંધીએ તેમના પતિ રાજીવ ગાંધીની હત્યાના ઘણા વર્ષો પછી રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો અને ૧૯૯૭માં કોંગ્રેસનું પ્રાથમિક સભ્યપદ લીધું. આ પછી, તેઓ વર્ષ ૧૯૯૮ માં કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ તરીકે ચૂંટાયા. તેમણે કોંગ્રેસનો ગઢ ગણાતી અમેઠી લોકસભા બેઠક પરથી વર્ષ ૧૯૯૯માં તેમની પ્રથમ ચૂંટણી લડી હતી. અમેઠી પછી, તેમણે ૨૦૦૪માં અમેઠી બેઠક છોડી અને રાયબરેલીથી ચૂંટણી લડી. તે આ સીટ પરથી ૨૦૨૪ સુધી સંસદમાં રહી છે.
ગાંધી પરિવારના સભ્ય અને સંજય ગાંધીના પુત્ર વરુણ ગાંધીએ વર્ષ ૨૦૦૪માં પોતાની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. તેઓ વર્ષ ૨૦૦૪માં પીલીભીત લોકસભા સીટ પરથી ચૂંટણી લડ્યા હતા અને જીત્યા હતા. આ પછી તેઓ યુપીની સુલતાનપુર લોકસભા સીટથી ચૂંટણી જીતીને સંસદ ભવન પહોંચ્યા હતા. ભાજપે ૨૦૨૪ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં સુલતાનપુરથી તેમની ટિકિટ રદ કરી હતી.રાહુલ ગાંધીએ કોંગ્રેસની પરંપરાગત બેઠક અમેઠીથી ૨૦૦૪માં તેમની પ્રથમ ચૂંટણી લડી હતી. તેઓ આ સીટ પરથી ત્રણ વખત સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા હતા, પરંતુ ૨૦૧૯ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં ભાજપના ઉમેદવાર સ્મૃતિ ઈરાની દ્વારા તેમને હરાવ્યા હતા. ૨૦૧૯ માં, તેઓ અમેઠી અને વાયનાડથી ચૂંટણી લડ્યા હતા, તેઓ અમેઠીથી હારી ગયા હતા, પરંતુ વાયનાડથી રેકોર્ડ સંખ્યામાં મતોથી ચૂંટણી જીત્યા હતા. ૨૦૨૪ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં, રાહુલ ગાંધીએ યુપીની રાયબરેલી અને વાયનાડ લોકસભા બેઠકો પરથી ચૂંટણી લડી હતી અને બંને બેઠકો જીતી હતી. હાલમાં તેઓ લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા છે.
