કોંગ્રેસના સાંસદ રાહુલ ગાંધીએ ૧૯૮૪ના શીખ વિરોધી રમખાણો અંગે મોટું નિવેદન આપ્યું છે. એક પ્રશ્નના જવાબમાં તેમણે કહ્યું કે આવી ‘ભૂલો’ થઈ છે. આ બધી ઘટનાઓ ત્યારે બની જ્યારે હું ત્યાં નહોતો. જોકે, તેમણે વધુમાં કહ્યું કે કોંગ્રેસ પાર્ટી સમક્ષ જે કંઈ ખોટું થયું છે તેની જવાબદારી લેવામાં મને કોઈ વાંધો નથી.
તમને જણાવી દઈએ કે બે અઠવાડિયા પહેલા રાહુલ ગાંધી અમેરિકાની બ્રાઉન યુનિવર્સિટીના વોટસન ઇન્સ્ટીટ્યૂટ ફોર ઇન્ટરનેશનલ એન્ડ પબ્લિક અફેર્સ ગયા હતા. યુનિવર્સિટીમાં પ્રશ્ન-જવાબ સત્ર દરમિયાન, એક શીખ યુવાને રાહુલ ગાંધીને તેમના અગાઉના નિવેદનનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રશ્નો પૂછ્યા. તે યુવકે તેને કહ્યું કે ભારતમાં આ લડાઈ હવે પૂરી થઈ ગઈ છે કે શીખને પાઘડી પહેરવાની છૂટ હશે કે નહીં, શીખને કડા પહેરવાની છૂટ હશે કે પછી શીખને ગુરુદ્વારામાં જવાની છૂટ હશે.
યુવાને રાહુલ ગાંધીને પૂછ્યું કે તમે શીખોમાં ભાજપ કેવો દેખાશે તે અંગે ડર પેદા કરો છો, તમે કહ્યું હતું કે રાજકારણમાં નિર્ભયતા હોવી જોઈએ. આપણે ફક્ત બંગડી પહેરવા માંગતા નથી. અમે ફક્ત પાઘડી પહેરવા માંગતા નથી, અમે અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા ઇચ્છીએ છીએ, જે ભૂતકાળમાં કોંગ્રેસ પક્ષના શાસનમાં આપવામાં આવી ન હતી.
આ સમય દરમિયાન, તે યુવાને આનંદપુર સાહિબ ઠરાવમાં દલિત અધિકારો વિશે પણ વાત કરી. જોકે, અલગતાવાદનો કોઈ ઉલ્લેખ નથી. તેમણે કહ્યું કે આ એવું કંઈક છે જે તમારી પાર્ટીએ કર્યું છે, તમારી પાર્ટીમાં પોતાની ભૂલો સ્વીકારવાની પરિપક્વતાનો અભાવ છે. શીખ વ્યક્તિએ ભૂતપૂર્વ કોંગ્રેસ નેતા સજ્જન કુમારનો ઉલ્લેખ કર્યો, જેમને ૧૯૮૪ના રમખાણો સંબંધિત હત્યાના દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા છે. અને કહ્યું કે કોંગ્રેસ પાર્ટીમાં ઘણા વધુ સજ્જન કુમાર બેઠા છે. તમે અમને ‘ભાજપ ઇન્ડિયા’ ના દેખાવથી ડરવાનું કહો છો, પરંતુ તમે શીખો સાથે સમાધાન કરવાનો પ્રયાસ કર્યો નથી. તમે કયા પ્રયાસો કરી રહ્યા છો, કારણ કે જા તમે આમ જ ચાલુ રાખશો તો ભાજપ પંજાબમાં પણ પોતાનો રસ્તો બનાવી લેશે.
યુવાનોના પ્રશ્નોના જવાબમાં રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું કે તેમને નથી લાગતું કે શીખો કોઈ પણ વસ્તુથી ડરતા હોય છે. મેં જે નિવેદન આપ્યું હતું તે એ હતું કે, શું આપણે એવું ભારત ઈચ્છીએ છીએ જ્યાં લોકો પોતાનો ધર્મ વ્યક્ત કરવામાં અસ્વસ્થતા અનુભવે? જ્યાં સુધી કોંગ્રેસ પાર્ટીની ભૂલોની વાત છે, તેમાંથી ઘણી ભૂલો ત્યારે થઈ હતી જ્યારે હું ત્યાં ન હતો, પરંતુ કોંગ્રેસ પાર્ટીએ તેના ઇતિહાસમાં કરેલી દરેક ભૂલની જવાબદારી લેતા મને ખૂબ આનંદ થાય છે. મેં જાહેરમાં કહ્યું છે કે ૮૦ના દાયકામાં જે બન્યું તે ખોટું હતું, મેં ઘણી વખત સુવર્ણ મંદિરની મુલાકાત લીધી છે, ભારતમાં શીખ સમુદાય સાથે મારા ખૂબ સારા સંબંધો છે.
