હિંદી વિરુદ્ધ મરાઠી ભાષાને લઈને મહારાષ્ટ્રમાં ફરી એકવાર રાજકારણ ગરમાયું છે. રાજ ઠાકરેની પાર્ટી એમએનએસએ શાળાઓમાં હિન્દી ભાષા શીખવવા અંગે જારી કરાયેલા સરકારી આદેશને ખુલ્લો પડકાર આપ્યો છે. મુંબઈથી થાણે અને નાસિક સુધી, શાળાઓમાં હિન્દી પુસ્તકો ફાડી નાખવામાં આવ્યા, સળગાવી દેવામાં આવ્યા અને આચાર્યોને ચેતવણી પત્રો આપવામાં આવી રહ્યા છે. મનસેના વડા રાજ ઠાકરેએ એક પત્રકાર પરિષદમાં સરકારને સીધો પડકાર ફેંક્યો છે અને કહ્યું છે કે હિન્દી રાષ્ટ્રભાષા નથી, તેને લાદવાનો કોઈ પ્રયાસ થવો જોઈએ નહીં. તેમણે આરોપ લગાવ્યો છે કે આ રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિના નામે કેન્દ્ર અને રાજ્ય વચ્ચેની મિલીભગત છે, જે આઇએએસ લોબીના દબાણનું પરિણામ છે.
મહારાષ્ટ્રમાં શાળાના બાળકોને હિન્દી શીખવવા પર વિવાદ ફરી ઉભો થયો છે. મનસેના વડા રાજ ઠાકરેએ એક પત્રકાર પરિષદ યોજીને સરકારને તેમની જ ભાષામાં ધમકી આપતા કહ્યું કે જોઈએ કે શાળાઓ વિદ્યાર્થીઓને હિન્દી કેવી રીતે શીખવે છે, ત્યારબાદ મનસેના કાર્યકરો વિવિધ શાળાઓમાં જઈને આચાર્યોને પત્રો આપી રહ્યા છે, અને કેટલીક જગ્યાએ હિન્દી પુસ્તકો પણ બાળી નાખવામાં આવ્યા છે અને ફાડી નાખવામાં આવ્યા છે.
મહારાષ્ટ્રમાં શાળાઓમાં હિન્દી ભાષા શીખવવા અંગે ફરજિયાત શબ્દ દૂર કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ રાજ્ય સરકારના નવા જીઆરમાંથી સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે તે મરાઠી અને અંગ્રેજી પછી ત્રીજી ભાષા તરીકે શીખવવામાં આવશે. ધોરણ ૧ થી ૫ સુધી હિન્દીને ત્રીજી ભાષા તરીકે શીખવવાના સંદર્ભમાં ફરજિયાત શબ્દ પાછો ખેંચી લેવામાં આવ્યો છે, પરંતુ સામાન્ય રીતે હિન્દીને ત્રીજી ભાષા તરીકે શીખવવામાં આવશે. શાળા શિક્ષણ વિભાગનો એક નવો સરકારી નિર્ણય જારી કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં જણાવાયું છે કે ત્રણ ભાષાનું સૂત્ર ધોરણ ૧ થી અપનાવવામાં આવશે. જો એક વર્ગમાં ૨૦ થી વધુ વિદ્યાર્થીઓ હિન્દીને બદલે બીજી ભાષા શીખવા માંગતા હોય, તો તે ભાષાના શિક્ષકો પૂરા પાડવામાં આવશે અથવા તે ભાષા ઓનલાઈન શીખવવામાં આવશે.
સરકારના આ નિર્ણય પછી હવે મનસેએ આક્રમક વલણ અપનાવ્યું છે. મહારાષ્ટ્ર નવનિર્માણ સેના (મનસે)ના વડા રાજ ઠાકરેએ કહ્યું કે મહારાષ્ટ્ર સરકારે પહેલાથી પાંચમા સુધી હિન્દી શીખવવાનો કડક નિર્ણય લીધો છે, મેં ૧૭ જૂને પત્ર લખીને આવું ન કરવા જણાવ્યું હતું. હિન્દી રાષ્ટ્રભાષા નથી. આજે હું રાજ્યની તમામ શાળાઓના આચાર્યોને પત્ર મોકલી રહ્યો છું. મુખ્યમંત્રીએ મને કહ્યું હતું કે અમે હિન્દી ફરજિયાત બનાવવાના નિર્ણયને પાછો ખેંચી રહ્યા છીએ, જેના કારણે મેં ૫ દિવસ પહેલા આ પત્ર લખ્યો હતો, જે હવે હું શાળાના આચાર્યોને મોકલી રહ્યો છું. તેમણે કહ્યું કે હિન્દી ફક્ત રાજ્ય ભાષા છે, રાષ્ટ્રીય ભાષા નથી. નવા બાળકોને આ બધું ન શીખવો. તેને જે પણ ભાષા શીખવાની હોય, તે મોટો થઈને સમજી જશે. શું આઇએએસ લોબીનું દબાણ છે? તો અહીં ત્રીજી ભાષા માટે દબાણ કેમ છે?”
રાજ ઠાકરેના નિવેદન પછી, મહારાષ્ટ્ર નવનિર્માણ સેનાના કાર્યકરો અને અધિકારીઓ શાળાઓની મુલાકાત લઈ રહ્યા છે અને શાળાના શિક્ષકોને મળી રહ્યા છે અને તેમને પત્રો આપી રહ્યા છે. પરંતુ મનસેના કાર્યકરો આટલેથી પણ અટક્્યા નથી, બલ્કે તેમણે દુકાનોમાંથી હિન્દી પુસ્તકો ખરીદીને ફાડી નાખ્યા છે અને સળગાવી દીધા છે. કેટલીક જગ્યાએ પુસ્તક ફાડીને હવામાં ફેંકવામાં આવ્યું છે.
રાજ્યના શિક્ષણ મંત્રી દાદા ભૂસેએ પણ આ સમગ્ર વિવાદ પર સ્પષ્ટતા આપી છે. શિક્ષણ મંત્રીએ કહ્યું કે, મારી તમને વિનંતી છે કે નવા સરકારના નિર્ણયમાં ફરજિયાત શબ્દ ક્્યાં છે? સૌ પ્રથમ, બધી માધ્યમિક શાળાઓમાં મરાઠી ફરજિયાત છે. પછી ભલે તે અંગ્રેજી હોય કે અન્ય માધ્યમિક શાળાઓ, તે ફરજિયાત છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી ધોરણ ૫ થી હિન્દી એક વિષય છે, કેટલીક ભાષા શાળાઓ છે, તેમની ભાષા મરાઠી છે અને ત્રીજી ભાષા હિન્દી છે, જે કેટલાક વર્ષોથી શીખવવામાં આવી રહી છે. ત્રીજી ભાષામાં રસ ધરાવતા ધોરણ ૧ થી ૫ ના વિદ્યાર્થીઓને ત્રીજી ભાષા પ્રદાન કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
હવે આ મુદ્દે રાજકારણ પણ શરૂ થઈ ગયું છે. કોંગ્રેસ પણ આ મામલે કૂદી પડી છે. રાજ્ય સરકારને ઘેરતા કોંગ્રેસના પ્રદેશ પ્રમુખ હર્ષવર્ધન સપકલએ કહ્યું કે ત્રણ ભાષાનું સૂત્ર નેહરુજી દ્વારા લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું. દરેક માતૃભાષાનું રક્ષણ થવું જોઈએ. જો હિન્દી પર કડક લાદવામાં આવી રહી છે તો તે અતાર્કિક છે. મરાઠી ફક્ત એક ભાષા નથી પણ એક સંસ્કૃતિ છે. આ આરએસએસનો એજન્ડા છે. ફરજિયાત શબ્દનો ઉપયોગ કરીને છેતરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે.
