આરબીઆઇના નિર્ણયની અસર હવે બજારમાં દેખાવા લાગી છે. દેશના ૭૩ ટકા એટીએમના એક કેસેટમાંથી ૧૦૦-૨૦૦ રૂપિયાની નોટો બહાર આવવા લાગી છે. સામાન્ય લોકોની સમસ્યાઓ સાંભળીને ભારતીય રિઝર્વ બેંકે ૩૦ સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૫ ના રોજ એટીએમમાંથી ૧૦૦ અને ૨૦૦ રૂપિયાની નોટોની સંખ્યા વધારવા માટે એક માર્ગદર્શિકા આપી હતી, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે આ પહેલા દેશના ૭૫ ટકા એટીએમમાંથી ૧૦૦ અને ૨૦૦ રૂપિયાની નોટો નીકળવી જાઈએ. RBIના આ નિર્ણયની અસર દેખાઈ રહી છે .ભારતની સૌથી મોટી કેશ મેનેજમેન્ટ કંપની સીએમએસ ઇન્ફો સિસ્ટમ્સ અનુસાર, જે દેશમાં ૨૧૫,૦૦૦ એટીએમમાંથી ૭૩,૦૦૦ એટીએમ ચલાવે છે, તે ડિસેમ્બર ૨૦૨૪ માં ૬૫ ટકાથી વધારો દર્શાવે છે.
અહેવાલ મુજબ, સીએમએસ ઈન્ફો સિસ્ટમ્સના કેશ મેનેજમેન્ટના પ્રમુખ અનુષ રાઘવને જણાવ્યું હતું કે ગ્રાહકોનો ૬૦ ટકા ખર્ચ હજુ પણ રોકડમાં થાય છે, તેથી ૧૦૦ અને ૨૦૦ રૂપિયાની નોટોની ઉપલબ્ધતા, ખાસ કરીને ગામડાઓ અને નગરોમાં, દૈનિક વ્યવહારની જરૂરિયાતોને સીધી રીતે પૂર્ણ કરી રહી છે. એપ્રિલ ૨૦૨૫ ના છેલ્લા અઠવાડિયામાં જારી કરાયેલા પરિપત્રમાં,આરબીઆઇએ બધી બેંકોને આદેશ આપ્યો હતો કે ૩૦ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૫ સુધીમાં, ઓછામાં ઓછા ૭૫% એટીએમ ઓછામાં ઓછી એક કેસેટમાંથી ૧૦૦ અથવા ૨૦૦ રૂપિયાની નોટો વિતરિત કરે. આ દિશાનો લક્ષ્યાંક દૈનિક વ્યવહારોમાં ઉપયોગમાં લેવાતી નાની કિંમતની નોટો સુધી જનતાની પહોંચ વધારવાનો છે. આ જરૂરિયાત ૩૧ માર્ચ, ૨૦૨૬ સુધી વધુ કડક બનશે, જ્યારે ૯૦% એટીએમે આ ધોરણનું પાલન કરવું પડશે.
આરબીઆઇએ એટીએમ ઇન્ટરચેન્જ ફીમાં વધારો કર્યો છે, જેના કારણે ૧ મે, ૨૦૨૫ થી રોકડ ઉપાડ વધુ મોંઘો થશે. આ ફેરફાર ખાસ કરીને એવા વપરાશકર્તાઓને અસર કરશે જેઓ દર મહિને મફત વ્યવહારોની મર્યાદા પાર કરે છે. ઇન્ટરચેન્જ ફી એ ચાર્જ છે જે એક બેંક એટીએમ વ્યવહારોની પ્રક્રિયા કરવા માટે બીજી બેંકને ચૂકવે છે, અને આ ચાર્જ વપરાશકર્તાને પસાર થાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, જા એચડીએફસી બેંકનો વપરાશકર્તા ત્રણ મફત માસિક વ્યવહારો પછી એસબીઆઇ એટીએમમાંથી રોકડ ઉપાડે છે, તો એચડીએફસી વધારાના ઉપાડ માટે ફી વસૂલ કરી શકે છે.
