“ચકા, ઓ ચકા! આ સૂરજ હવે માથે ચડ્યો. હવે તો જાગ. ગામ આખું ક્યારનુંય કામે વળગી ગયું. ને તમે હજુ સૂતા છો.” – ચકાને જગાડતા જગાડતા ચકી બોલી.
ચકો ખૂબ આળસુ હતો. જ્યારે જુઓ ત્યારે બસ ઊંઘતો જ હોય. બેઠો બેઠોય ઝોકા ખાય. ચકાની અતિશય આળસથી ચકી કંટાળી ગઈ હતી. આખો દિવસ ચકી મહેનત કરે ને ચકો માળામાં પડ્યો રહે. ચકી દાણા શોધી લાવે, પાણી ભરી લાવે, જમવાનુંય બનાવે. બધુંય કામ કરે પણ ચકાના પેટનું પાણી જરાય ન હાલે.
આ બીજા પંખીઓ કેવા ઊંચે આભમાં ઊડે! મિત્રો સાથે હરે, ફરે, રમે ને મજ્જા કરે. પણ ચકો માળો છોડીને ક્યાંય ન જાય. ચકી ચકાની આળસ ખંખેરવા ઘણી મહેનત કરે. ગમે તેમ કરી ચકો માળામાંથી બેઠો થાય, બીજા પંખીઓની જેમ ઊડે, ફરે ને રમે એ માટે ચકી ઘણું સમજાવતી.
ચકી કહે, “આ જુઓને! પેલા પોપટજી વહેલી સવારના જાગી ગયા છે. કેવા સરસ મજાના તૈયાર થયા છે! જાવ જાવ, એમને પૂછો તો ખરા કે સવાર સવારમાં આમ તૈયાર થઈને ક્યાં જાય છે?”
ચકાએ માળામાંથી સહેજ ડોકું ઊંચું કરીને જોઈ લીધું ને બોલ્યો, “આ પોપટજી પણ નવરા છે. સવાર સવારમાં આમ તૈયાર થઈને ક્યાંય નીકળાતું હશે! સવાર સવારમાં કોઈના ઘેર જવું એ કાંઈ સારું ન કહેવાય!” એમ કહેતાં ચકાએ આંખો બંધ કરી દીધી ને નસકોરાં બોલાવતો વળી પાછો ઘસઘસાટ સૂઈ ગયો.
ચકીને બધા પંખીઓ પૂછે પણ ખરા, “ચકીબેન ચકીબેન! હમણાંથી ચકાભાઈ કેમ ક્યાંય દેખાતા નથી. એમની તબિયત તો ઠીક છે ને!” ચકી જવાબ આપે તો શું આપે! ચકી સંકોચતા અવાજે કહેતી, “ના રે ના! એ તો એય મળામાં લહેરથી ઊંઘે છે. એ ભલા ને એમની ઊંઘ ભલી.” ચકીબેનનો જવાબ સાંભળી બધાય પંખીઓ ખડખડાટ હસી પડતાં.
ચકીને હવે ચિંતા થતી હતી. દિવસે ને દિવસે ચકો વધુ આળસુ બનતો જતો હતો. એવામાં એક દિવસ ચકી બીમાર પડી. પરોઢ થયું, સૂરજ માથે ચડ્યો પણ ચકી ઊઠી નહિ. આ જોઈને ચકાને નવાઈ લાગી. ચકાને થયું, “આ ચકી હજુ કેમ જાગી નહિ હોય! એ તો વહેલી સવારે ઊઠીને કામે વળગી પડે. એ ક્યારેય આમ મોડા સુધી ઊંઘી ન રહે! લાવ તો, જરા જોઈ લઉં!” એમ વિચારતાં ચકાએ જોયું તો ચકીનું શરીર લાય જેવું હતું. એના શ્વાસ પણ ઝડપથી ચાલી રહ્યા હતા. ચકાને થયું નક્કી ચકીની તબિયત ઠીક નથી. મારે કાંઈક કરવું પડશે. એમ વિચારતો ચકો ઊડયો.
ઘણા દિવસે ચકાને ઊડતો જોઈ સૌ પંખીઓને નવાઈ લાગી. એ ઊડતો ઊડતો હાંફળોફાંફળો મોર પાસે પહોંચ્યો ને બોલ્યો, “મોરભાઈ, મોરભાઈ! આ જુઓને, ચકીને શું થઈ ગયું છે? એનું શરીર ખૂબ તપે છે ને શ્વાસ પણ ઝડપથી ચાલી રહ્યા છે! મને ખુબ ચિંતા થાય છે.”
“અરે ચકાભાઈ! તમતમારે લે’રથી ઊંઘી જાઓ ને! એ તો હમણાં જાગશે! તમારે કાંઈ ખોટી ચિંતા કરવાની શી જરૂર છે. આમેય ચકીબેન રાત-દિવસ એકલાં એકલાં મહેનત કરે જ છે ને!” – મોરભાઈ ટોણો મારતા બોલ્યા.
“ના ના મોરભાઈ! તમે સમજો છો એવું જરાય નથી. ચકી ખરેખર બીમાર છે. મારે એની દરકાર કરવી જ પડશે. ગમે તેમ કરી મારે ચકીને બેઠી કરવી છે. હું હવે જરૂર વહેલો ઊઠીશ, કામ કરીશ ને બધા કામમાં એની મદદ કરીશ.” ચકાને હવે બધું સમજાતું હતું.
“ચકાભાઈ! હવે તમે સાચું સમજ્યા. લો, આ મારી પાસે દવા પડી છે તે લેતા જાવ. ચકીબેનને આપજો ને કાળજી લેશો. એમને જરૂર સારું થઈ જશે.”
ચકો તો રાજીરાજી થઈ ગયો. એના જીવમાં જીવ આવ્યો. એ ચકીને નિયમિત દવા આપતો ને સેવા કરતો. હવે રોજ સવારે એ વહેલો ઊઠી કામે વળગી જતો ને બધુંય કામ કરી લેતો. આ જોઈ ચકીબેનના આનંદનો પાર ન હતો. જ્યાં સુધી ચકીબેન સાજા થઈ ગયા ત્યાં સુધી ચકો આળસ ખંખેરી બધું કામ કરતો. હવે એ પણ ચકીની જેમ કામગરો થઈ ગયો. ચકોય ખુશ ને ચકીય ખુશ!
એક સવારે બંને ચણની શોધમાં ચીં… ચીં… ચીં… કરતાં ઊડયા. બંનેને સાથે જોઈ બધા પંખીઓ આનંદિત થઈ ગયાં. Mo ૯૦૯૯૧૭૨૧૭૭
